betik | Bağlantılı Bilgi Sözlüğü

Betik Mart 2022 Sayısı Çıktı! | Hemen Satın Al

Betik Mart 2022 Sayısı Çıktı! | Hemen Satın Al

Bu yazı Mart 20, 2022 tarihinde Simit Çay tarafından yazılmıştır.

Betik, ilk basılı sayısı olan Mart 2022 sayısı ile yayında. Bu sayıda her zamanki gibi dopdolu bir içerikle karşınızdayız. Dergimizde edebiyat ürünleri ve bunların yansımalarını sizlere ulaştırdık. En güncel kavramlardan olan metaverse evreninin çıktığı bilim kurgu romanı Parazit'i tanıttık.

Betik Dergisi “Yol” Sayısı ve Şiir Yarışması Sonuçları

Betik Dergisi “Yol” Sayısı ve Şiir Yarışması Sonuçları

Bu yazı Ocak 20, 2022 tarihinde Simit Çay tarafından yazılmıştır.

Yol, her zaman insan tabiatında önemli bir çağrışım ögesi olmuştur. Bu sebeple Türk edebiyatında yol şiirleri önemli bir başlıktır. Aşağıda 900’den fazla şiir arasından seçilen yol konulu yarışmadaki en güzel şiirleri bulacaksınız. Dergiyi aşağıdan satın alabilirisiniz. Satın Al Simit Çay tarafından düzenlenen VII. Ödüllü Şiir Yarışması sonuçlarına göre en başarılı 20 şiirden parçalar okuduğumuz videomuzu izlemenizi tavsiye ederiz. Ayrıca videomuzda yarışmada dereceye giren kişilerin adları…

Betik’in “İnsan Konulu” Eylül 2021 Sayısı

İnsan konulu Betik 2021 Eylül sayısı kapağı

Betik’in “İnsan Konulu” Eylül 2021 Sayısı

Bu yazı Eylül 15, 2021 tarihinde Simit Çay tarafından yazılmıştır.

Betik’in “insan konulu” Eylül 2021 sayısı çıktı. Dergimizde insan konulu şiirler, hikâyeler ve diğer türlerde yazılan en güzel yazılar sizi bekliyor. Dergimizi bu bağlantıdan ücretsiz indirebilirsiniz. Dergimize ya da sitemize yazı göndermek için tıklayın. Bu sayımızda şiir yarışmamızda dereceye giren şiirlerin yanında, yarışmaya gönderilen birbirinden güzel şiirleri bulacaksınız. Ayrıca İnsan Şiirleri 2021: Ödüllü Şiir Yarışması Sonuçları sayfamızdan yarışmayla ilgili sonuç bilgilerine göz atmanız mümkün. Ayrıca…

Betik Haziran 2021 Sayısı: Anadolu

Betik Haziran 2021 Sayısı: Anadolu

Bu yazı Haziran 15, 2021 tarihinde Simit Çay tarafından yazılmıştır.

Beşinci sayımızda “Anadolu” temasıyla karşınızdayız. Tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu toprakların kadim mirasını inceledik. Yolculuğumuz esnasında Haçlı Savaşlarına, Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma serüvenine, Anadolu’da vücut bulmuş efsanelere rastladık. Bu sayımızda bir yenilik yaparak bir de bulmacaya yer verdik. İlk sayımızdan itibaren özgün resimleriyle kapağımızda çiçekler açtıran sevgili Evrim Gonca’ya ayrıca teşekkür ederiz. Anadolu Betik’i indirmek ve okumak için tıklayınız. Anadolu’yu…

Betik Edebiyat ve Kültür Yayını 2020 Haziran Sayısı (1) Çıktı

Bu yazı Haziran 15, 2020 tarihinde admin tarafından yazılmıştır.

Sayı: 1 (Haziran 2020) Dergi dosyasının tamamına ulaşmak için TIKLAYINIZ. DERGİMİZİN “EVREN” KONULU YENİ SAYISI ÇIKMIŞTIR. ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN. Dilerseniz yazılara tek tek de ulaşabilirsiniz: Kapak ve Jenerik “Betik”tekiler 1 Seda Nur KURT: Ruhlar Âleminde 2 Efil YILMAZ: Ruhun Kökeni 5 Ferda TARA: Ruh 7 Mücahit Coşkun KÖSE: Zamanın Ruhu 10 Hayati SARIEKİZ: Ruh Tragedyası 14 Ensar KILIÇ: Dilin Nörolojik ve Ruh Bilimsel Kökeni 22…

“Betik”in “Evren” Konulu Eylül Sayısına Yazı Önerin

“Betik”in “Evren” Konulu Eylül Sayısına Yazı Önerin

Bu yazı Nisan 21, 2020 tarihinde admin tarafından yazılmıştır.

Senin de yazın Google Kitaplar’da ve birçok çevrim içi ortamda taranan “Betik”te yayımlansın. Hemen “Betik” için yazı öner, yazını yayımla! Yazımı nasıl yayımlarım diye düşünme. Detaylar yazının devamında.

Divan Edebiyatı

Nedim: Lâle Devrinin Büyük Şairi, Şarkı Türünün Üstadı

Nedim, 18. yüzyıl Osmanlı Sahası Türk Edebiyatı’nın, Lale Devri ve şarkı türünün en büyük şairi olmasının yanı sıra, divan şiirine getirdiği yenilikler ve kendine has üslubu sayesinde divan edebiyatının da en ünlü şairlerinden biridir. Şarkı türüyle özdeşleşmiştir. 17. yüzyılın son çeyreği ile 18. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan şairin, asıl adı Ahmed’dir. Eserleri Divan, Sahâifü’l-Ahbâr Tercümesi ve Aynî Tarihi Tercümesi’dir. Nedim’in edebî kişiliğini maddeler hâlinde kısaca açıklarsak: Nedim, divan edebiyatında mahallileşme akımını başlatmıştır. Yani gündelik yaşamdaki İstanbul kültürünü şiire taşımış, şiir dilini akıcılaştırmıştır. Nedim, divan edebiyatındaki geleneksel kalıpları yıkan şairdir. Divan edebiyatında din dışı konuları işleyen şairler arasındadır. Kendine has, çok özgün bir dili vardır. Divan edebiyatında şarkı nazım şeklinin en güzel örneklerini vermiştir. Bu türü icat eden yaygın bilginin aksine Nedim değil Nâilî’dir. Bir İstanbul ve Lâle Devri şairidir. Halk edebiyatından etkilenerek şarkı yazmıştır. Hiç mesnevi yazmamıştır. Gazel, kaside ve şarkı şairidir. Nedîm, Lâle Devri’nin sona ermesi ile ortaya çıkan kargaşada rivayete göre kaçarken bir evin çatısından düşerek ölmüştür. Bu makalenin künyesi: Keskin, Ümit (2014). “Nedim: Lâle Devrinin Büyük Şairi, Şarkı Türünün Üstadı”, Simit Çay Akademik, Balıkesir. Nedim’in Hayatı Nedim’in doğum tarihi tam olarak bilinememektedir. Bazı kaynaklarda doğum tarihi 1680, bazı kaynaklarda ise 1681 olarak geçmesine rağmen, 1681 yılında doğmuş olduğu konusunda çoğu kaynak ortak görüş bildirmektedir. İstanbullu olduğu, hatta Beşiktaş’a yakın Tekerlek Mustafa Çelebi Mahallesi’nde evinin bulunduğu, İbrahim Çelebi adında bir zatın kızı olan Ümmügülsüm Hanım ile evlendiği bilinmektedir. Ayrıca annesi Saliha Hatun tarafından soyunun Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet) döneminde yaşamış, Mevlevi Tarikatı’na mensup bir aileye kadar ulaştığını şairin kendi ifadelerinden öğreniyoruz: Fahriken ecdâd ma ol âsitânın hizmeti Hazret-i Sultân Ebü’l-fethin zamânından beri Ahmet Refik’in çeşitli kaynaklardan yararlanarak ortaya koyduğu Nedim’in soy kütüğü, Ali Canip Yöntem’in araştırmalarıyla daha belirgin hâle gelmiştir. Tespit edilen bu soy kütüğüne göre, Nedim’in babası kadılıklarda bulunmuş Mehmed Efendi, dedesi ise Sultan İbrahim devri (1640-1648) kazaskerlerinden Merzifonlu Mustafa Muslihüddin Efendi’dir. Kazasker Muslihüddin Efendi, bazı kötü alışkanlıklarından ötürü ulema ve halk tarafından sevilmediği için, kendisine çirkin lakaplar takılmış, Mülakkab Mustafa Efendi diye tanınmıştır. Kötü bir şöhret sahibi olan Muslihüddin Efendi, “mülakkab” lakabını Nedim’e miras bırakmıştır. Nedim’i eleştiren çağdaşları, Osmânzâde Tâib gibi bazı şairler, ondan zaman zaman “mülakkab-zâde” diye bahsetmişlerdir. Annesi Saliha Hatun ise İstanbul’un fethinden itibaren devlet hizmetinde bulunan Karaçelebizadeler ailesindendir. Ailesi Ahmed Nedim, kültürlü bir ailenin çocuğudur. İyi bir öğrenim görmüş, devrin büyük hocalarından ders almış, döneminin klasik ilimlerini, Arapça ve Farsçayı, bu dillerin dil ve edebiyatlarını, bu dillerde şiir yazacak kadar öğrenmiş, medreseyi bitirmiştir. Tahsilini tamamladıktan sonra, Şeyhülislam Ebezâde Abdullah Efendi’nin de bulunduğu bir jüri tarafından yapılan “mihekk-i tecrübe-i ulemâ” sınavında başarılı olarak hariç medresesi müderrisliğini elde etmiştir. Söz konusu edilen sınavın tarihi kesin olarak bilinememektedir. Ancak, Ali Canip Yöntem, Nedim’in başarıyla geçtiği sınavın, Ebezâde Abdullah Efendi’nin görevde bulunduğu 1707-1713 tarihleri arasına rastladığını belirtir. Bu tarihler, aynı zamanda, Sultan III. Ahmet’in saltanatı dönemine (1703-1730) rastlar. Bu sırada Ali Paşa, III. Ahmet’in on birinci sadrazamı olarak göreve getirilmiştir (1713). Nedim, Divan’ındaki en eski tarih manzumesini -ki en eski tarih manzumesi 1702 (H. 1114) tarihini gösteriyor- yahut İ. Hakkı Uzunçarşılı’nın “I. Mahmud’un tevellüdüne şair Nedim’in tarihi” ifadesiyle verdiği tarihi (H. 1108/1896) dikkate alırsak, artık çıraklık safhasını aşmış bir şairdir. Şehid Ali Paşa’ya üç kaside sunan Nedim’in ilk kasideleri, Paşa’ya sunduğu bu kasidelerdir. Bu bakımdan, Başlayıp cûşişe tab’ımda mezâyâ-yı suhan Mevc-hîz oldu yine lücce-i deryâ-yı aden Gâhî sehâb-ı seyf ki hükmün revân verir Ezhâr-ı bâğ-ı mülke su yerine kân verir matlalı kasidelerde Nef’î’nin gür sesinin yankılarını taşıyan beyitler vardır. Bu kasidelerinde Nedim, durumunu Paşa’ya arz ederek yardım ummaktadır. Ali Paşa’ya pek çok kaside sunan Nedim, beklentilerine ulaşamamış, Paşa’dan ilgi ve yardım görememiştir. Bir Lâle Devri Şairi Olarak Nedim Ali Paşa, 1716’da Petervaradin’de şehit düşmüştür. Ali Paşa’nın şehadeti üzerine, yerine Halil Paşa getirilir. Nedim’in Halil Paşa’ya herhangi bir kaside sunmadığını görüyoruz. Bu sırada İbrahim Paşa’nın yıldızı parlamaktadır. 1716 yılında İbrahim Paşa, mirahurluğa ve ardından rikâb-ı hümayun kaim-makamlığına atanır. Nedim, bu ikinci atamayla ilgili olarak bir tarih manzumesi yazar. İbrahim Paşa, Ali Paşa’nın şehadetinden sonra geride kalan nikâhlısı Fatma Sultan’la evlenerek padişaha damat olur ve 1718 tarihinde de sadrazamlık makamına getirilir. Bu tarih, Türk tarihinde Lâle Devri olarak anılan kültür, sanat, eğlence hayatının ve imar faaliyetlerinin zirveye ulaştığı dönemin başlangıcıdır. Artık Damat İbrahim Paşa’nın hemen her faaliyeti Nedim’in dikkatini çekmektedir. Şair, kıta ve kasideler sunarak, her fırsatta hamisine bağlılığını açığa vurmuş, İbrahim Paşa’ya çeşitli şiirler sunarak kendini Paşa’ya tanıtmıştır. İbrahim Paşa da Nedim’i padişah III. Ahmet’e tanıtmıştır. Padişahla tanıştıktan sonra Nedim’in yıldızı parlamış, gerek müderrislik, gerekse sanat hayatının en verimli dönemini, III. Ahmet’e ve Damat İbrahim Paşa’ya yakın olduğu, tarihte Lâle Devri (1718-1730) olarak bilinen bu dönemde yaşamıştır. İbrahim Paşa’yı takdir eden, öven tek şair Nedim değildir. Ancak o, bu şairlerin başında gelmiş ve bu şairlerin en başarılısı olmuştur. Bir yandan İbrahim Paşa’nın faaliyetlerini şiirleriyle överken, diğer yandan da Lâle Devri’nde Damat İbrahim Paşa’nın teşekkül ettirdiği tercüme heyetlerinde yer alarak, hamisinin her hamlesine destek vermiştir. Hariç Medresesine Tayini Nedim’in, tahsil hayatının bitiminde, hariç medresesi müderrisliğine tayin edildiğini daha önce ifade etmiştik. Nedim, aynı zamanda Damat İbrahim Paşa’nın kütüphane memurluğunu da yapmıştır. İstanbul’un çeşitli medreselerinde müderrislik yapan şair, daha sonra Mahmud Paşa Mahkemesi naipliğine getirilmiştir. Müderrislik mesleğinde çok çabuk ilerlemiş, 1726’da Molla Kırımî Medresesi’nde, 1728’de Nişancı Paşa-yı Atik Medresesi’nde görev yapmış, 1729’da Sahn Medresesi müderrisliğine yükseltilmiştir. 1730’da Sekban Ali Paşa Medresesi müderrisi iken Patrona Halil İsyanı patlak vermiştir. Patrona Halil İsyanı ve Nedim’in Ölümü ile İlgili Söylentiler İsyan sırasında Nedim’in akıbetinin ne olduğu hususunda, devrin kaynaklarında değişik bilgiler vardır. Râmiz Tezkiresi’nde şairin, söz konusu isyanı takip eden günlerde “illet-i vehime”den, yani ayaklanmadan korkarak korku hastalığına tutulduğu için veya içkiye düşkünlüğü nedeniyle titreme hastalığından öldüğüne dair bilgiler kayıtlıdır. Hatta Nedim’i , “damdan dama atlarken düşüp ölen şair” diye tanımlayarak, şairin belki de anne ve babasından, dedesi Mülakkab Muslihüddin Efendi’nin linç edilerek öldürülmesine dair dinlediği hikâyelerin, onun şair mizacında yarattığı met ve cezirleri göz ardı edenler az değildir. Güvenilir biyografi müelliflerinden Müstakimzâde Süleyman Sâdeddîn, ihtilal esnasında devlet büyüklerinin görevden alınması ve onlara yakın olanların tutuklanıp evleri yağmalanırken, Nedim’in öldürülme korkusuyla evinin damına çıktığını ve damdan dama atlarken düşerek öldüğünü yazar. Bu acı akıbet, şairin belki de son bir kurtuluş […]

Aruz ölçüsü nedir, aruz ölçüsü örnekleri

Divan edebiyatı geleneğinde şiire ahenk sağlaması için kullanılan aruz ölçüsü nedir, niçin kullanılır? Nitekim aşağıda aruz ölçüsü örnekleri, en çok kullanılan kalıpları ve aruz vezninin tarihçesini öğrenebilirsiniz.

Yazı etiketleri “betik”