Paylaş

Bu yazımızda kaside nazım şekli yani biçimi özellikleri ile işlenmektedir. Ayrıca kasidenin bölümleri, Türk edebiyatındaki önemli temsilcileri ve en güzel kaside örnekleri anlatılmaktadır. “Kaside nedir?” soruna yanıt aranmaktadır.

Kaside nazım şekli nedir?

Kaside, divan edebiyatında şairlerin yazdıkları övgü amaçlı şiirlere denir. Bir şiirin kaside olarak adlandırılmasını sağlayan en belirgin şekil özellikleri ise bu nazım biçiminin, aa-ba-ca(…) kafiye örgüsü ile 33-99 beyit arasındaki bir uzunlukta yazılmasıdır.

Kaside Nazım Şekli Özellikleri Nelerdir?

Türk edebiyatında övgü denildiğinde akla gelen ilk kavram kasidelerdir. Kasideler divan edebiyatında şairlerin yaratıcıyı, peygamberleri, bir devlet büyüğünü, bir din büyüğünü vb. övdükleri şiirlerdir. Hatta şairler fahriye adı verilen kasideler ile kendilerini de överler.

Türk edebiyatında bu türün en önemli temsilcisi Nefi olup o yazdığı fahriyelerde kendisini söz ülkesinin sultanı olarak tanıtmaktadır. Nef’i Türk edebiyatında kaside denince de akla gelen ilk şairdir.

Özet olarak kaside nazım şekli genel özellikleri şunlardır:

  1. Övgü şiirleridir.
  2. Gazel şeklinde kafiye örgüsüne sahiptirler. Yani aa, ba, ca (…) şeklinde.
  3. Genellikle kasideler 33-99 beyit arasında bir uzunluğa sahiptir. Türk edebiyatında kaside denilince akla Ahmet Paşa, Nef’î, Fuzûlî ve Bâkî gelir.
  4. Divan edebiyatında kaside yazmak bir hünerdir. Çünkü kasideler uzun şiirlerdir ve çok sayıda yanı kafiyeden bulmayı gerektirirler.
  5. Şairlerin kendilerini övdükleri kasidelere fahriye denir.

Kaside Nazım Şekli Türleri (Bölümleri)

Allah’ın birliğini anlatan kasidelere tevhit, Allah’a yakarış içeren kasidelere münacat, Hz. Muhammed sevgisini anlatan kasidelere naat denir. Ayrıca devlet büyükleri ise kasidenin ana bölümü olan methiyede övülür.

Türk edebiyatında en ünlü kasideler Hz. Muhammed’i övmek için yazılan Vesiletü’n-Necat ve Su Kasidesi adlı eserlerdir. Vesiletü’n-Necat, Süleyman Çelebi tarafından yazılmış ve Türk kültüründe “Mevlit” olarak bilinmiş, Anadolu öğretisinde geleneksel bir dinî metin hâlini almıştır. Su Kasidesi ise Fuzûlî tarafından yazılmıştır.

Nazım ve Nesirde “Övgü”

Öncelikle şunu söylemek gerekir ki bir yazar eleştiriyorsa kitapları okunuyor demektir. Yani bu da belirli bir okur kitlesine ulaştığı anlamına gelir.

Yazar yapıcı eleştirileri kendisini geliştirmek için bir fırsat olarak gördüğünde bu onun edebî yönünü yükseltmesi açısından yeni fırsatlar doğuracaktır.

Tabii ki herhangi bir yazar haksız ve aşırı eleştirilerle muhatap olduğunda bu, onun yazma isteğini köreltebilecek bir raddeye ulaşabilir. Örneğin Garip şiiri ilk ortaya çıktığında Garipçilerin yapmak istediğini anlamayan bazı kesimler, onları çok ağır bir şekilde eleştirmiştir. Ancak bu durum karşısında yılmayan Garipçiler kendilerini Türk edebiyatının önemli topluluklarından biri olarak edebiyat tarihine yazdırmıştır.

Yoğun ve hoşgörü içermeyen eleştirilere maruz kaldığı için yazarlık kariyerini noktalayan isimler de vardır. Nitekim birey yaptıklarının beğenilmediği bir durumda, motivasyonunu kaybeder.

Bir şairi övmek ya da yermek onun sanat anlayışını etkiler. Çünkü sanatçı da sonuç olarak insandır ve yazdığı şeyin takdir edilmesini bekler. Eserleri takdir edilen bir sanatçı yazdığı yazıların kalitesi ve değeri hususunda kendisini de ikna etmiş olur. Nitekim bir sanatçının değeri onu okuyan kitle ile birebir ilişkilidir. Az veya fazla fark etmeksizin okur kitlesi olmayan hiçbir kimse yazar olamaz.

Simit Çay

Simit Çay, edebiyattan teknoloji dünyasına kadar geniş bir alanda bilgiler bulabileceğiniz kültür platformudur. Siz de bizi takip ederek kültürel ve teknolojik gelişmelerden anında haberdar olun. Bizi takip etmek için buradan YouTube kanalımıza abone olmak ister misiniz?

Son gönderiler

10. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması Sonuçları

10. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması, dünyanın dört bir tarafından ve farklı geçmişlerden gelen… Daha Fazla

Eylül 23, 2024

Tarih, edebiyat ve kurmaca kavramları size neler çağrıştırır?

Tarih, edebiyat ve kurmaca kavramları birbirleriyle derin bir ilişki içinde olan, ancak her biri farklı… Daha Fazla

Eylül 9, 2024

Türkiye’de nerenin denizi sıcak?

Tatilde deniz suyunun sıcak olmasını tercih edenler için Türkiye, birbirinden güzel plajları ve sıcak deniziyle… Daha Fazla

Haziran 11, 2024

Emir Timur Türk müdür?

Emir Timur, Türk kökenli büyük bir savaşçı ve devlet adamıdır. Bununla birlikte, etnik geçmişinde Moğol… Daha Fazla

Haziran 8, 2024

Myra Antik Kenti: Giriş Ücreti (2024), Ziyaret Saatleri ve Ulaşım Bilgileri

Myra Antik Kenti, farklı kültürlerin izlerini taşıyan bir antik şehir olarak Demre Çayı deltasında yer… Daha Fazla

Haziran 8, 2024

Öz Türkçe İsimler Sözlüğü

Öz Türkçe isimler ve eski Türk isimleri sözlüğümüzde, Türkçe kökenli erkek ve kız isimleri anlamlarıyla… Daha Fazla

Mayıs 30, 2024