10-TDE Bu yazı Kasım 11, 2020 tarihinde admin tarafından yazılmıştır. 10-TDE | 10. sınıf "giriş" ve "hikâye" kazanımlarını içeren denememizin süresi 60 dakikadır. Bu sürenin sonunda sistem sizi atacağından, lütfen bu süre dolmadan "Bitir" butonuna tıklayınız. Adınız, Soyadınız, Sınıfınız 1. soru Geçmiş zamanlara ait bir edebî eseri layıkıyla ve derinlemesine anlamak için, önce o devrin genel hayatını, yaşayış ve düşünüş tarzlarını, o devir insanlarının hayat ve evren hakkında neler bildiklerini öğrenmemiz gerekir. Bu parça edebiyat ile hangi alanın ilişkisini ortaya koymaktadır? Tarih Coğrafya Sosyoloji Arkeoloji Psikoloji None 2. soru Türk edebiyatı tarihi, edebî eleştiri, Türk dili, İslam dini, Türk sanat musikisi gibi alanlardaki geniş çalışmalarını çeşitli kitap, dergi ve ansiklopedilerde derledi. Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Edebiyatı Tarihi I-II, Divan Edebiyatı Antolojisi, Türk Saz Şairleri, Edebiyat Araştırmaları eserlerinden bazılarıdır. Yukarıda kendisinden bahsedilen edebiyat tarihçisi kimdir? Radloff Necip Asım Mehmet Âkif Ersoy Peyami Safa Mehmet Fuat Köprülü None 3. soru İslamlaşmayla birlikte edebiyat ve din ilişkisi daha zengin bir mahiyet kazanmıştır. Nitekim Türkler, İslamlaşma sürecinde tabii bir kültür değişimi yaşamış, yeni bir estetik anlayış içerisinde kendilerini bulmuşlardır. Bu parça edebiyat ile hangi alanın ilişkisini ortaya koymaktadır? Tarih Sosyoloji Din Ekonomi Psikoloji None 4. soru -------------- Dönemi’ne ait elde oldukça fazla malzeme bulunmaktadır. Bu metinlerin çoğu, Manive Buda dinlerinin etkisiyle yazılmış metinlerdir. Altun Yaruk, Sekiz Yükmek, Irk Bitig bu dönem eserlerindendir.Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Uygur Göktürk Karahanlı Osmanlı Harezm None 5. Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütlerden biri değildir? Dil anlayışı Din değişikliği Doğal afetler Sanat anlayışı Şive ve lehçe ayrılıkları None 6. soru İslamiyet öncesi Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü edebiyat ürünleri arasında destanlar, savlar, sagular, koşuklar yer alır. Eserler “şaman, kam, baksı, ozan” gibi adlar verilen kişilerce “kopuz” eşliğinde söylenmiştir. Dörtlükler ve hece ölçüsüyle söylenen bu ürünlerde kahramanlık, doğa, ölüm gibi konular işlenmiştir. İslamiyet öncesinde Yazılı Edebiyat Dönemi Kök Türk ve Uygur metinleri oluşturmaktadır. Dönemin ilk ürünleri VIII. yüzyılda Kök Türk Devleti’nin tarihî ve edebî varlığını belgeleyen Kök Türk Yazıtları’dır. Kök Türk Yazıtları, yalnızca Türk varlığını kanıtlayan ilk yazılı belgeler olmakla kalmayıp aynı zamanda Türkçenin VIII. yüzyılda edebî bir dil olarak geliştiğini, yüksek bir anlatım gücü kazandığını da gösteren belgelerdir. Türk edebiyatının İslamiyet’in Kabulünden Önceki Yazılı Dönem’in ikinci yarısı Uygur Dönemi’dir. İslamiyet öncesinde koşma, varsağı gibi türler vardır. None 7. soru Türkler VIII. yüzyıldan itibaren Müslümanlığın etkisinde kalmış ancak İslamiyet’in Türkler arasında yayılması X. yüzyılda gerçekleşmiştir. İslam uygarlığı etkisinde verilen ilk eserler Kutadgu Bilig, Divân-ı Lugati’t-Türk, Atabetü’l-Hakâyık ve Divân-ı Hikmet’tir. Bu dönem “---------Dönemi” olarak da bilinmektedir.Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Uygur Göktürk Karahanlı (Geçiş) Osmanlı Memlûk Kıpçak None 8. soru Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Türkler tarih boyunca birçok alfabeyi kullanmıştır. Kullanılan alfabelerden Göktürk, Uygur, Arap, Latin ve Kiril alfabeleri uzun süre ve geniş ölçüde kullanılan alfabeler olmuştur. Şu an Türkiye'de Latin alfabesi kullanılmaktadır. Türklerin en uzun süre kullandığı alfabe Arap alfabesidir. Türklerin kullandığı ilk alfabe Uygur alfabesidir. None 9. soru Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? İslami Dönem Türk Edebiyatı, halk edebiyatı ve divan edebiyatı olmak üzere iki kolda gelişmiştir. Halk edebiyatını, daha çok halk arasından yetişmiş sanatçıların verdikleri sözlü ürünler oluşturmaktadır. Halk edebiyatı kendi içinde dinî-tasavvufi, âşık ve anonim halk edebiyatı olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Divan edebiyatı İslami kültüre dayalı, daha çok medrese öğrenimi görmüş, eğitimli sanatçıların oluşturdukları edebiyattır. Bu anlayışla verilen eserlerde Arapça-Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü, ağır, sanatlı bir dil kullanılmıştır. Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı, XIX. yüzyılda başlayıp günümüze kadar devam eden bir edebî dönemdir. 1839’da Tanzimat Fermanı’nın ilanı; askerî, siyasi, toplumsal pek çok alanda bazı değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Halk edebiyatında aruz, divan edebiyatında hece vezni kullanılır. None 10. soru Öpkem gelip ogradımArslanlayu kökredimAlplar başın togradımEmdi meni kim tutar Yukarıdaki şiirin hangi döneme/edebiyata ait olduğu söylenebilir? Halk edebiyatı Divan edebiyatı İslamiyet öncesi Batı etkisindeki Türk edebiyatı Cumhuriyet Dönemi None 11. soru Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Türklerin VIII. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar kullandıkları tek yazı dili Eski Türkçedir. Batı Türkçesinin ilk dönemi Türkiye Türkçesidir. Eski Türkçe; Kök Türk, Uygur ve Karahanlı devirlerini içine alır. Türkler bu zaman içinde birbirlerinden ayrı bölgelerde yeni kültür merkezleri meydana getirmelerine rağmen hep bu dile bağlı kalmışlardır. Kök Türklerden sonra gelen Uygur ve Karahanlı devirleri Türk milletinin yeni medeniyet ve dinlerle tanıştığı zamanlardır. Kök Türklerin bıraktığı Orhun Kitabeleri de denen Kök Türk Yazıtları Uygurlardan kalan dinî ve hukukî metinler, Karahanlılar devrinde yazılan ve İslami Türk edebiyatının başlangıcını meydana getiren Kutadgu Bilig, Divân-ı Lugati’t Türk ve Atabetü’l Hakayık gibi eserler Eski Türkçe ile yazılmıştır Eski Türkçeden sonra başlayan Orta Türkçe devri, Türklerin yeni yazı dillerini meydana getirdikleri bir dönemdir. Bu devirde Türkler batıda Anadolu’ya kuzeyde Karadeniz’in kuzeyi ile batı kısmına kadar yayıldı. None 12. soru Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? İçinde yeni bulunan hikâye ile birlikte bir ön sözle on üç hikâye vardır. Yazarı Dede Korkut'tur. Halkın ortak malıdır. Eser Akkoyunluların egemen olduğu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde XIV. yüzyıl sonlarında veya XV. yüzyıl başlarında halk ağzından derlenerek yazıya geçirilmiştir. Hikâyelerde Müslüman Oğuzların, komşuları olan Rum, Ermeni ve Gürcü devlet veya beyliklerle yaptıkları savaşlar; bazılarında kendi iç mücadeleleri; bazılarında da tabiatüstü varlıklara (Azrail, pınar perisi, pınar perisinin oğlu Tepegöz) karşı giriştikleri mücadeleler anlatılmıştır. Dede Korkut Hikâyeleri’nde olaylar ve tasvirler nesirle; karşılıklı konuşmalar, duygu ve düşünceler nazımla dile getirilir. Eser, Arapça ve Farsçada geçen dinî kavramlar dışında Türkçenin seçkin örnekleri arasında yerini alır. Eserde cümle içi kafiyeler, cümle sonlarındaki seciler, deyimler dikkati çeker. Oğuz Türkçesiyle söylenen Dede Korkut Hikâyeleri’nin; Dresden, Vatikan ve Günbed olmak üzere üç yazma nüshası vardır. None 13. soru Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Destandan halk hikâyesine geçişi temsil eder. Oğuzlara aittir. Fuat Köprülü'ye göre o kadar önemli bir eserdir ki onun tarafından "Bütün Türk edebiyatını terazinin bir gözüne Dede Korkut Kitabı'nı da diğer gözüne koysanız Dede Korkut ağır basar." sözüyle ifade edilmiştir. Hem İslami hem de İslamiyet öncesi Türk kültürüne dair özellikler yan yanadır. Hikâyelerde Türkiye Türkçesinin özellikleri baskındır. None 14. soru Halk Hikâyeleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Halkın ortak malı olan halk hikâyeleri, göçebe hayattan yerleşik hayata geçişin ilk ürünlerindendir. Halk hikâyeleri, zaman ve coğrafyanın etkisiyle efsane, masal, menkıbe, destan vb. ürünlerle beslenerek o dönemde uzun soluklu olayların anlatıldığı metinlerin yerini tutmuştur. Bu türün gelişiminde tarihî olayların ve dinin de etkisi vardır. Halk hikâyelerinin konuları genellikle aşk (Tahir ile Zühre, Arzu ile Kamber, Âşık Garip Hikâyesi...) ve kahramanlıktır (Köroğlu vb.). Bazen de her iki konu birlikte işlenir (Kirman Şah, Yaralı Mahmut...). Hikâyeleri ortaya çıkaran olaylar, gerçek ya da gerçeğe yakındır. Bu nedenle ortaya çıktıkları dönemin tarihî olayları bazen aynı şekilde bazen de hikâye gerçekliği içinde yer alır. Kaynağı Türk, Arap, Hint ve İran olan, büyük ölçüde meddahlar ve saz ustası âşıklar tarafından anlatılan halk hikâyelerinde ezgi ve şiir iç içedir. Bu sözlü dönem ürünlerinde konuşma dilinin özellikleri görülür. Halk hikâyeleri daima iyi sonla biter. Halk hikâyelerinde her zaman bir engel vardır. Bu engel Kerem ile Aslı hikâyesinde olduğu gibi sevenleri birbirinden ayırır. None 15. soru Bu metinlerde şekil bakımından nazım, nesir veya nazım-nesir karışık olarak kaleme alınmıştır.Hz. Ali, olaylarda sürekli sahnede kalan örnek cengâver-gazi tipini temsil etmektedir. Müslim-gayrimüslim mücadeleleri fikri üzerine kurulmuş bu tarz eserlerde Müslim ve gayrimüslim olmak üzere iki tip vardır. Somut veya hayalî varlıklar sürekli sahnededir. Bu eserlerde, olağanüstü ögeler söz konusudur. Hayber Kalesi Cengi, Türk edebiyatındaki türün en bilinen örneğidir.Bu parçada anlatılan edebî tür aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Battalname Cenkname Saltukname Oğuzname Dede Korkut None 16. soru Mesnevi ile ilgili aşağıdaki verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Mesnevi, divan edebiyatına ait bir nazım şeklidir. İran (Fars) edebiyatından Türk edebiyatına geçen bu nazım şekli, örnek metinde de görüldüğü gibi beyitlerden oluşmaktadır. Her beyti kendi arasında kafiyeli olup kafiye düzeni aa-bb-cc-dd … şeklindedir. Bu özellik, şaire kafiye bulmada kolaylık sağlamaktadır. Mesneviler Türk edebiyatına Arap edebiyatından girmiştir. Lamî Çelebi, Taşlıcalı Yahya, Ali Şir Nevaî gibi bazı sanatçılar hamse (beş mesneviye verilen ad) sahibi oldukları için onlara ayrı bir önem verilmiştir. Genellikle aruzun kısa kalıplarıyla yazılan mesnevilerde beyit sınırlaması yoktur. Sebeb-i telif mesnevinin niçin yazıldığını anlatan bölümdür. Agaz-ı Dastan ise konunun anlatıldığı asıl kısımdır. None 17. soru “Âşıkane gazel” türünün edebiyatımızda en tanınmış ismidir. Türkçe Divan, Farsça Divan, Arapça Şiirler, Leyla vü Mecnun (mesnevi), Beng ü Bâde (mesnevi), Saki-name (mesnevi), Hadikatü’s–Süeda (mensur), Rind ü Zahid (mensur), Türkçe Mektuplar (mensur) eserlerinden bazılarıdır. Türkçe Mektuplar’ın içinde yer alan Şikayetname, Türk edebiyatında mektup türünün bilinen ilk örneği olması yönüyle önemlidir.Yukarıdaki özellikleri verilen şair kimdir? Fuzuli Baki Şeyhi Nabi Nefi None 18. soru İnsan ve makine öğrenme biçimlerinin en temel farkı hataya dayanıklılıktır.Bu cümle için hangisi söylenebilir? Sadece sıfat fiil vardır. Sadece zarf fiil vardır. Sadece isim fiil vardır. Fiilimsi yoktur. Birden fazla türde fiilimsi vardır. None 19. soru Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? İçinde birçok hikâye olan Küçük Şeyler, Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk hikâye örneklerinden kabul edilmektedir. Ahmet Mithat Efendi’nin Letâif–i Rivâyât adlı eserler serisindeki hikâyeler, Türk edebiyatındaki ilk yerli hikâye örnekleridir. Sosyal fayda peşinde koşan yazar, okuyucu için yararlı gördüğü telkinleri ön planda tuttuğu için modern hikâye tekniğine tamamen bağlı kalmamıştır. Tanzimat edebiyatı sanatçıları romantizm akımının etkisiyle toplumu bilgilendirmek amacıyla edebî eserleri bir araç olarak kullanmışlardır. Bu da o dönemde verilen eserlerin çoğunun teknik yönden kusurlu olmasına sebep olmuştur. Tanzimat Dönemi'nde hikayeler mesnevi biçiminde yazılmıştır. Tanzimat’la birlikte Batı edebiyatından etkilenmeler başlamış; roman, hikâye, tiyatro gibi pek çok Batılı türün ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir. Bu dönem hikâyeleri, divan edebiyatındaki mesneviler ile halk hikâyeciliğinin tamamen dışındadır. Onların geliştirilmiş ya da modernleştirilmiş bir şekli değil, tamamen Fransız edebiyatı örnek alınarak oluşturulmuş eserlerdir. None 20. soru Aşağıdaki seçeneklerden içerisinde zarf-fiil kullanılmıştır? Kalıp kalıp pastalar getirmişler. Evreni konu alan bu sayımızda zengin bir içerikle karşınızdayız. Bu sayıda evrenin edebî, bilimsel, mecazi, teolojik, dil bilimsel vb. birçok boyutunu ele aldık. Sorular sorduk: Evrenin yapısı nasıldır? Düşünce ve edebiyatla ilgisi nedir? Kara delikler niçin oluşmuştur? Türkiye’de edebiyat alanında faaliyet gösteren birçok dergi ya da yayın vardır. Bu dergilerin kendi kadroları da bulunmakla birlikte okurların nitelikli öykü (hikâye), şiir, makale, gezi yazısı vb. eserlerini de yayınlamaktadırlar. Toplumların tarihlerinde yer alan büyük başarılar, zaferler ve kahramanlar, o ulusun geleceğe güvenle bakabilmesi için öz güven kazandırır. Bir toplumun yükselebilmesi ve muasır uygarlıkların seviyesine ulaşabilmesi için bu öz güven mutlak surette gereklidir. Divan edebiyatında eser veren kadın şairlerimizin edebi kişiliğini ve birer şiirini derlediğimiz bu çalışma divan edebiyatı okurları için bir kaynak olarak hazırlanmıştır. None 21. soru Aşağıdaki cümlelerden hangisinde tüm fiilimsi türlerinden vardır? Giderek acı çeken bünyeler görüyorum. Bize tıpatıp benzeyen insanları sevmeye çalışmam. Bitmeyen gitmelerin bir sonu yok, her şeyi bırakıp çekilirken hayattan. Günlerce her türlü sorunu duydukça kızarak serzeniş içerisindeyim. Bitiş noktasına baktığında yenilen koşucuyu gördü. None 22. soru Aşağıdakilerden hangisinde sıfat-fiil yoktur? Koşar adımla yanına gittim. Başarılı olacak çocuk şimdiden anlaşılıyor. Gün geçtikçe daha da zorlaşacak her şey. Geçmiş zamanlar çok güzeldi. Okunası bir gazete değildi bu. None 23. soru Havalar serinleyince karanfilleri içeri alırdık. Vagon evin ırmağa bakan yüzüne bir pencere açılmıştı. Karanfilleri onun önüne koyardık. Sabah uyandığımda, pencereden sızan güneş gözlerimi kamaştırır; ortalığı bir karanfil kokusu kaplardı.Bu metinde aşağıdakilerden hangisi yoktur? Sıfat-fiil Zarf-fiil İsim-fiil Özne Yüklem None 24. soru Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır? Herkes bir şeylere bakarken sen hiçbir şeyle ilgilenmiyorsun. Hiçkimse seni dinlemiyor. Her şey olağan hızında. Birçok insan bu olaya seyirci kalıyor. Birtakım sorunlar yaşıyoruz. None 25. soru Aslında bu durum insanoğlunun bir çeşit “fonetik okuryazarlık” ile dünyaya geldiğini göstermektedir. Yani bebekler bir konuşmadaki dil bilgisel anlamdaki “karşıt kategorileri” ayırt etme yeteneğine sahiptir. Bu da istatistik öğrenme ve evrensel dil bilgisinin uyuşabileceği noktalardan biridir ( ) Çünkü ona göre "İnsanların neredeyse sınırsız sayıda benzersiz görsel nesneyi tanıma yeteneği, karmaşık görsel özellikleri ortamdan çıkaran sağlam ve verimli bir öğrenme mekanizmasına dayanmalıdır ( ) ( )Boşluklara hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? (.)(.)(") (.)(")(.) (:)(")(.) (;)(.)(") (.)(!)(.) None Time's upTime is Up! admin
İlk yorum yapan siz olun