GENEL

Yer Değiştirme Soruları Nasıl Çözülür? | Paragraf soru tipleri

Paylaş

Yer değiştirme soruları, TYT, AYT ve ALES gibi sınavlarda en çok zorlanılan paragraf soru tiplerindendir. Cümlelerin yerini değiştirme sorularında numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerektiğini bulmanız istenir. Haydi öyleyse pratik tekniklerle yer değiştirme soru tipini nasıl çözeceğimizi öğrenelim.

  1. İçerisinde “bu” geçen cümleleri belirleyin.

    Eğer cümle içerisinde “bu” zamirine/sıfatına karşılık gelen başka bir bilgi yoksa “bu bulunan cümle” ilk cümle olamaz. Ayrıca bir cümle dahası, işte, ayrıca, eğer, meğer gibi geçiş sağlayan bir kelime ile başlıyorsa bu cümle de ilk cümle değildir. Yine içerisinde ise, de, bile, hatta, dahi gibi farklı bir cümlenin varlığını ima eden bağlaçlar bulunan cümleler de genellikle ilk cümle olarak kullanılmaz.

    ağıdaki örnekte bu programlara ifadesi I. öncülde yer almaktadır. Ancak böyle bir cümle kurabilmek için öncelikle programdan bahseden başka bir cümleye ihtiyacımız var. Yani I. öncül ilk cümle olamaz. Ayrıca içerisinde bağlaç olan de bulunan, ayrıca dahası ve işte gibi geçiş kelimeleriyle başlayan cümlelerin de ilk cümle olamayacağını söylemiştik. Bu durumda ilk cümle sadece V. öncül olabilir. Yani I ve V. öncülün yer değiştirmesi gerekir.

  2. Bu ile belirtilen bilginin bulunduğu cümleyi tespit edin.

    Bu, Türkçede genellikle peş peşe gelen iki cümleden ikincisine gelir. Amacı iki cümleyi anlam açısından birbirine bağlamaktır. Bu sebeple bir cümlede “bu” gördüyseniz, o anda okuduğunuz cümlenin anlamı ile en yakın diğer cümleyi bulun.

    Örneğin yer değiştirilmesi gereken iki cümleyi soran aşağıdaki 2009-ALES İlkbahar sorusunda, sadece bu kelimesini takip ederek bile bu soruyu çözeriz. Gördüğünüz gibi kırmızı ile işaretli “oda” ile ilgili cümlelerin arasına mavili ve kabartmaları anlatan bir cümle girmiş. Paragrafı sıralamak için kırmızı ve mavili cümleleri bir araya toplamak yeterli. Çünkü bir kelimenin önüne “bu” getirdiğinizde mutlaka önceki cümlede de o kelimeyi ima eden bir ifade olması gerekir.

  3. İçerisinde ayrı yazılan de, bile, dahi, hatta ve ise vb. karşılaştırma ya da derecelendirme ima eden cümleler kendilerinden önce genellikle aynı konuda başka bir cümleyi gerekli kılar. Ayrıca öncelik sonralık ve tarih sıralamasına da dikkat etmek gerekir.

    Aşağıdaki 2009-ALES İlkbahar sorusunda II. öncülde bu saptama demesine rağmen ilk cümlede saptama ile ilgili hiçbir şey yok. Saptama yani belirleme yükleminden de anlaşılacağı gibi III. öncülde var. Demek ki II. öncülden önce III. öncül gelmeli. Ayrıca 1905 yılına gelindiğinde ise diyebilmemiz için bu cümleden önceki öncüllerden birinde farklı bir tarihte yapılmış farklı bir olaydan bahsetmeliyiz. Eğer II ve III. öncülleri değiştirirsek bunu da sağlamış oluruz. Gördüğünüz gibi bu paragrafta ise kelimesi benzer olay ve tarihleri sıralama amacındadır.

  4. Sınavda başarılı olmanın yollarını bilin.

    Her ne kadar her soru tipi ile ilgili belli başlı teknikler olsa da her soru kendine özeldir. Bazen bu tekniklerin hiçbiri işe yaramaz. Bu sebeple bir öğrencinin önce başarının yollarını bilmesi gerekir. Bu konudaki yazımızı okumak için tıklayın.

Sırasına Bakmadan Önce İlişkili Cümleleri Belirleyin

Yukarıdaki anlam tekniği ile ilgili hususların dışında da bu soru tipi için bilmemiz gerekenler var. Öncelikle tüm cümleleri tek tek sıralamak büyük bir hatadır. Hatta bazı öğrenciler önce ilk cümleyi bulmak için o kadar fazla zaman harcar ki sorunun amacından uzaklaşır.

Burada önemli olan cümleleri bloklar halinde ele almaktır. Yapmanız gereken önce  sırasından emin olduğunuz cümleleri belirlemektir. Bunu yaptığınızda muhtemelen sıralamanız gereken 2 ya da 3 blok kalacak. Ayrıca anlamsal çıkarımlar yapabileceğiniz daha büyük kelime öbeklerine size avantaj sağlayacak.

Yer Değiştirme Sorularında Niçin Zorlanıyorum?

Cümlelerin yeri değiştirme sorularında yapılan en büyük hata sadece cümleleri okuyarak sonuca gideceğimize inanmaktır. Algılamak sadece okumaktan ibaret değildir. Nitekim analitik düşünme becerisi gerektiren sorular da geçiş kelimelerine, bağlaçlara, zarflara ve yüklemlere özel olarak dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde birden fazla cümle arasında sıkışıp kalırız. Hatta buna sınav stresi de eklendiğinde yer değiştirme soruları en çok hata yapılan soru tiplerinden biri haline gelir.

Öğrenciler birçok kez sınav esnasında sorularla değil kendi zekâlarıyla test olurlar. Okuduğunu anlamayan bir öğrenci sınav esnasında “Nasıl oluyor da bir türlü anlamıyorum?” diye kendine sürekli sorar. Anlamın içinde sıkışıp kalır. Nitekim anlamın içinde sıkışmak Türkçe sorularında yaşanan en büyük problemdir. Çünkü öğrenci bunu o esnada algılamasa da içten içe kendisi ile bir yarışa girmiştir. Böyle bir öğrenci, bu dakikadan sonra her şeyi kendisi için kolaylaştırmaz, zorlaştırır. İşte bu psikolojik savaşı kazanmak için tüm öğrencilerin etkili soru çözme tekniklerini bilmesi gerekir.

Tam da burada anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarına özel bir parantez açmak lazım. Çünkü anlatımın inceliklerini kavrayan öğrenciler anlamaya bağlı TYT Türkçe soru tiplerinde daha başarılıdır. Örneğin karşılaştırmanın mantığına hâkim olan bir öğrenci, bu bilgisini yer değiştirme cümlelerinde karşılaştırma içeren iki cümleyi birbirine bağlayarak kullanır.

Paragraf ne zaman çözülmeli?

Paragraf soruları, yer değiştirme, asıl anlatılmak isteneni bulma gibi zaman alabilen tarzlarda karşımıza çıkar. Bu sebeple paragraf sorularını daha iyi anlamak için önce Türkçe testini çözmeniz doğru olacaktır. Çünkü yorgun bir zihinle paragraf sorularını çözmek çok zordur.

Yeterince hızlı olmayan bir öğrencinin önce matematikten vb. başlaması, ciddi bir strateji hatasıdır. Çünkü bu durum potansiyel olarak doğru olasılığı en yüksek olan Türkçe sorularının da boş kalmasına neden olur. Türkçe ve paragraf soruları, TYT’de başarılı olmak için olmazsa olmazdır.

Simit Çay

Simit Çay, edebiyattan teknoloji dünyasına kadar geniş bir alanda bilgiler bulabileceğiniz kültür platformudur. Siz de bizi takip ederek kültürel ve teknolojik gelişmelerden anında haberdar olun. Bizi takip etmek için buradan YouTube kanalımıza abone olmak ister misiniz?

Yorumlar

Son gönderiler

12. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Ödüllü Şiir Yarışması

DUYURU: 11. yarışmanın sonuçları 1 Nisan 2025'e kadar simitcay.com'dan açıklanacaktır. Şiir Yarışması 2025: Simit Çay Edebiyat… Daha Fazla

Şubat 3, 2025

APA 7 Atıf Sisteminin Özellikleri

APA 7 Atıf Sistemi, Amerikan Psikoloji Derneği (American Psychological Association) tarafından geliştirilen bir kaynak gösterim… Daha Fazla

Kasım 21, 2024

Brezilya’dan Japonya’ya İnsan Manzaraları

Brezilya’dan Japonya’ya İnsan Manzaraları, farklı coğrafyalarda yaşayan insanların hayatlarını, kültürlerini ve hikâyelerini bir araya getiren… Daha Fazla

Kasım 21, 2024

10. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması Sonuçları

10. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması, dünyanın dört bir tarafından ve farklı geçmişlerden gelen… Daha Fazla

Eylül 23, 2024

Tarih, edebiyat ve kurmaca kavramları size neler çağrıştırır?

Tarih, edebiyat ve kurmaca kavramları birbirleriyle derin bir ilişki içinde olan, ancak her biri farklı… Daha Fazla

Eylül 9, 2024

Türkiye’de nerenin denizi sıcak?

Tatilde deniz suyunun sıcak olmasını tercih edenler için Türkiye, birbirinden güzel plajları ve sıcak deniziyle… Daha Fazla

Haziran 11, 2024