Paylaş

Türkçe gibi Altay dil ailesini paylaşan bir diğer dil Tunguzcadır. Bu yazımızda, Tunguzlar ile ilintili bir Kuzey Asya topluluğu olan ve tayga ormanlarıyla kaplı bir coğrafyada yaşayan Evenkleri konu edindik. Peki, Evenkler kimdir? Evenklerin dili, kültürü, nüfusu ve daha fazlası bu yazıda.

Rusya’da Evenkler, Rusya’nın kuzeyinde yaşayan yerli halklardan biri olarak 2010 nüfus sayımında nitelendirilmektedir. Topluluk, Çin’de ise ülkede tanımlanmış 58 etnik gruptan biri olarak kabul edilmiştir.

Resmî nüfus sayımlarına göre Rusya’da 38 bin Çin’de ise 31000 Evenk yaşamaktadır. Moğolistan’da yaşayan 500 kadar Evenk’e ise Moğollar Kamnigan adını vermektedir.

Evenkler kimdir?

Evenklerin 5 ila 9. yüzyıllar arasında Çin’in kuzeyindeki “Hingan Sıradağları”nda yaşayan Şiveyler ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Buna rağmen bugünkü yerli Evenklerin büyük bir bölümü Baykal Gölü ve Arnur Nehri arasındaki bölgede yaşadığı görülmektedir.

Evenkler bugün özellikle Rus ve Moğol kültürlerinin baskısı altındadır. Nitekim birçok bölgede Evenk urukları din ve dillerini değiştirmek zorunda kalmıştır.

Bu küçük birçok açıdan kuzey bölgelerde yaşayan Türk boyları ile benzer özellikler göstermektedir.

Evenk dili ve kültürü

Evenk dili, Altay dil ailesinin Mançu-Tunguz kolundandır. Yani Türkçe ile akrabadır. Bu dil, Sibirya’daki Nigidal ve Even dilleriyle akrabadır. 17. yüzyıla kadar Evenkler, Lena ve Yenisey ırmaklarının oluşturduğu havza boyunca ren geyiği çobanlığı ile geçimlerini sürdürmüştür.

Evenk boyları ren geyiklerini, etleri, sütleri için kullanmış ayrıca bu hayvanlardan binek olarak da yararlanmışlardır. Çindeki ve Moğolistan’daki Evenkler ise coğrafi nedenlerle Moğol ve Türklerden etkilenerek at yetiştiriciliği yapmış, Türk ve Moğol toplulukları gibi geleneksel elbise olan degel giymiştir.

Çin Evenkleri olan Solonlar Amur Nehri boyunca göçebe bir hayat sürmüştür. Daur topluluklarıyla Solonların yakın bir bağı vardır.

Evenkler 17. yüzyıldan sonra Rus egemenliği ile tanışmıştır. Bundan sonra bu topluluğa ait şamanist inançların birçoğu Hristiyanlığın etkisiyle yok olma tehlikesi altına girmiştir.

Rus Çarlığı’nın sınır koruyucuları olan Slav Kazakları tarafından Evenkler, kürk vergisi ödemekle yükümlü hâle getirilmiştir. Ruslar, Evenkleri kürk vergisi konusunda baskı altına almak için Evenk boylarının oymak başlarını rehin almıştır. Bu nedenle bazı Evenk boyları farklı yerlere göç etmek zorunda kalmıştır.

Evenkler, 18. yüzyıla kadar şaman gelenekleriyle yaşamışlar ve Tibet Budizmi’nden etkilenmişlerdir. Bu yüzyıldan sonra Rusların etkisiyle Evenk toplulukları arasında Ortodoks Hristiyanlık artış göstermiştir.

Özet
Başlık
Evenkler: Türklerin Orta Asya'daki Komşuları | Türk Coğrafyası
Açıklama
Türkçe gibi Altay dil ailesini paylaşan bir diğer dil Tunguzcadır. Bu yazımızda, Tunguzlar ile ilintili bir Kuzey Asya topluluğu olan ve taygalarla kaplı bir coğrafyada yaşayan Evenkleri konu edindik. Rusya’da Evenkler, Rusya’nın kuzeyinde yaşayan yerli halklardan biri olarak 2010 nüfus sayımında nitelendirilmektedir.
Yayımcı
Simit Çay
Yayımlayan
Simit Çay Edebiyat (Akademik)
Logo
admin

Yorumlar

Yayımlayan:
admin

Son gönderiler

Islak Tezgâh – Alper Sadıç

Yazar Alper Sadıç’ın 7. kitabı Islak Tezgâh, 25 minimal öyküden oluşmaktadır. Mythos Kitap aracılığı ile… Daha Fazla

Nisan 6, 2025

11. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması Sonuçları Açıklandı 🎉

Şiir severlerin heyecanla beklediği 11. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması sonuçlandı! Türkiye'nin dört bir… Daha Fazla

Mart 1, 2025

12. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Ödüllü Şiir Yarışması

DUYURU: 11. yarışmanın sonuçları 1 Nisan 2025'e kadar simitcay.com'dan açıklanacaktır. Şiir Yarışması 2025: Simit Çay Edebiyat… Daha Fazla

Şubat 3, 2025

APA 7 Atıf Sisteminin Özellikleri

APA 7 Atıf Sistemi, Amerikan Psikoloji Derneği (American Psychological Association) tarafından geliştirilen bir kaynak gösterim… Daha Fazla

Kasım 21, 2024

Brezilya’dan Japonya’ya İnsan Manzaraları

Brezilya’dan Japonya’ya İnsan Manzaraları, farklı coğrafyalarda yaşayan insanların hayatlarını, kültürlerini ve hikâyelerini bir araya getiren… Daha Fazla

Kasım 21, 2024

10. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması Sonuçları

10. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması, dünyanın dört bir tarafından ve farklı geçmişlerden gelen… Daha Fazla

Eylül 23, 2024