Dolaman ya da dolama, özellikle Osmanlı Dönemi’nde zengin Türk beyleri, askerler ve saray efradının giydiği bir giysi türüdür. Bugün İngilizce ve Almanca gibi Batı dillerinde “dolman” olarak bilinen ve kol dikiş dairesi geniş kıyafetler için kullanılan “dolman” terimi de Türkçe dolaman kelimesinden gelmektedir.
Dolamanlar yapı olarak dar kollu olup giysinin ön tarafında bir açıklık bulunur.
Dolamanlar uzun ve gevşek bir giysidir. Yabancı dillere “dolman” biçimiyle geçmiştir.
Türk ordularında, savaşçıların giydiği kısa zırhlı üniformalara da dolaman denilmiştir. Bu kavram özellikle Osmanlı ordusunun modernizasyonu ve Batılı giysilerin tercih edilmesiyle birlikte unutulmaya başlanmıştır. Savaşta kullanılan bu dolamanların görünüşü kısa kesim paltoları andırmaktadır.
Osmanlı ordusunda kullanılan bu kıyafet savaşlar sırasında Avrupalı orduların da dikkatini çekmiştir.
Her ne kadar Osmanlı son dönemlerinden dolamanlar kullanımından vazgeçip tek parçalı gömlek tarzındaki askerî kıyafetleri tercih etmeye başlasa da İngiliz ordusu, 19. yüzyılda Osmanlı üniformalarından esinlenerek imal ettirdiği savaşçı giysileriyle ordusunu donatmıştır.
19. yüzyılda Avrupalı kadınlar arasında “dolman” adıyla yaygınlaşan bu giysi kadın giyimine de uyarlanmıştır. Avrupa modasının da önemli bir parçası hâline gelmiştir. Avrupa’da bayanlar tarafından giyilen bu dolamanlar, kolları genişletilmiş ve salaş giysiler olarak tercih edilmiştir. Böylece dolamanlar, bir erkek giysisi olmaktan çıkmış, kadın modasını da temsil etmeye başlamıştır.
Dolaman kolları düşük kol dikişi dairelerine yerleştirilir.
Bazen kol dikişi daireleri bele çok yakın bir yere kadar uzanabilir. Dolmanların bele yakın olarak dizayn edilen bu kol detayları Amerikan İç savaşı boyunca ABD’de çok popüler bir giyim tarzını temsil etmiştir. Omuzların eğimli görünmesi sayesinde belin ince görünmesi bu dolamanların kadınlar arasında tercih edilmesinin en önemli nedeni olmuştur.
21. yüzyıl modasında dolaman kesim tabiri, geniş kol dikişi dairelerini tanımlamak için kullanılmaktadır. Dolaman kelimesi Batı dillerinde “Dolman” şekliyle yaygın bir kullanım sahasına sahip iken günümüz Türkiye’sinde dolaman kelimesi unutulmuş durumdadır. Bununla birlikte 21. yüzyıl başlarından itibaren bir Avrupa modası unsuru olarak dolaman tarzı yeniden Türk kadınlarının moda anlayışlarının içerisinde “dolama” adı ile yer almaya başlamıştır.
Bu yazı simitcay.com’da yayımlanmıştır. Lütfen kaynak belirterek kullanınız.
[…] – pelerin kollu kadın mantosu, Türkçe dolamandan […]