GENEL

Sekiz Yükmek hangi döneme aittir? | Sekiz Yükmek PDF

Paylaş

Sekiz Yükmek, Eski Türkçenin Eski Uygur Türkçesi Dönemi‘nde 10. yüzyılda yazılan Budist bir eserdir ve “Sekiz Yığın” anlamına gelir. Sekiz Yükmek’in konusu Budist düşüncedir. Yani eserin içerisinde dinî öğütler içeren bölümler bulunur. Bu öğütlerde Budizm dininin hayata bakışı ve ilkeleri yer alır. Ferruh Ağca’ya göre Sekiz Yükmek ilk Budist Türkçe metindir. Her ne kadar tartışmalı bir konu olsa da eseri Çinceden Türkçeye çeviren kişi Şingko Şeli Tutung‘dur. Eserin bir bölümüne ait PDF sürümü için Gang tarafından “A Study on Several New Fragments of the Säkiz Yükmäk” adıyla yayımlanmıştır.

Sekiz Yükmek hangi Türk devleti dönemine aittir?

Budist çevrede yazılan Sekiz Yükmek, tarihteki Türk devletlerinden olan Uygur Kağanlığı Dönemi’ne ait olup dili de Eski Uygur Türkçesidir.

Sekiz Yükmek nedir?

Sekiz Yükmek, onuncu yüzyılda Budizm dinine mensup Uygur Türkleri tarafından yazılan bir öğüt kitabıdır. Kitabın isminin anlamı “Sekiz Yığın, Tomar”dır.

Sekiz Yükmek, Altun Yaruk ile birlikte Eski Uygur Türkçesinden kalan en önemli eserlerdendir. Ayrıca Çinceden Türkçeye çevrilen bir eserdir. Nitekim esere ait Çince, Moğolca, Tibetçe ve Hintçe yazmalar da vardır. Bunların dışında Sekiz Yükmek Türk dili tarihi için de önemlidir. Özellikle Eski Türkçenin bir kolu olan Budist Uygur metinlerinin dil özelliklerini yansıtması yönüyle filolojik öneme sahiptir.

Eserin yazıldığı döneme ilişkin Engin Çetin’in aktardığı görüşler önemlidir. Araştırmacı “On Üçüncü Yüzyıl Öncesi Türkçesinde Soru” adlı tezinde eserin matbu nüshasının 10. yüzyıla ait olduğunu söylemektedir. Ayrıca araştırmacı, eserin kaldığı tarihle ilgili 11 ya da 12. yüzyıl iddialarını da dile getirmektedir.

Sekiz Yükmek ile ilgili bilgi ve araştırmalar

Klimkeit’e göre Sekiz Yükmek her ne kadar Budist inancı yansıtan bir eser olsa da içerisinde maniheizm unsurları da bulunur. Nitekim eserin içerisinden güneş, ay ve ordular (saraylar) şeklinde maniheizmi hatırlatan ögeler vardır.

1907’de Yar Khoto’da bulunan 405 satırlık bir eser ile ilgili ilk çalışma Haneda’ya aittir. Sekiz Yükmek ile ilgili detaylı ilk incelemeyi yapan araştırmacı ise Bang’dır. Nitekim Sekiz Yükmek, Türkoloji dünyasına Türkische Turfan-Texte serisi ile kazandırılmıştır.

Eserin en önemli özelliklerinden biri de tahtaya işlemeli baskısıdır. Bu Türk yayıncılık geleneğindeki farklı bir tarzı yansıtmaktadır. Eserde özellikle şuurlu ve bilinç olma üzerine öğütler dikkat çeker.

Eser üç ana bölüm ve eklerin bulunduğu son kısımdan oluşur. Sekiz Yükmek çok fazla nüshaya sahip bir eserdir. Eserin Londra, Tokyo, Kyoto, St. Petersburg, Berlin ve Paris’te nüshaları bulunmaktadır.

Simit Çay

Simit Çay, edebiyattan teknoloji dünyasına kadar geniş bir alanda bilgiler bulabileceğiniz kültür platformudur. Siz de bizi takip ederek kültürel ve teknolojik gelişmelerden anında haberdar olun. Bizi takip etmek için buradan YouTube kanalımıza abone olmak ister misiniz?

Son gönderiler

Uluslararası Dil ve Edebiyatta Sağlık Sempozyumu Özet Kitapçığı

Özet Kitapçığıİndir 16–18 Mayıs 2025 tarihleri arasında Buhara’da düzenlenen Uluslararası Dil ve Edebiyatta Sağlık Sempozyumu,… Daha Fazla

Haziran 30, 2025

Islak Tezgâh – Alper Sadıç

Yazar Alper Sadıç’ın 7. kitabı Islak Tezgâh, 25 minimal öyküden oluşmaktadır. Mythos Kitap aracılığı ile… Daha Fazla

Nisan 6, 2025

11. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması Sonuçları Açıklandı 🎉

Şiir severlerin heyecanla beklediği 11. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Şiir Yarışması sonuçlandı! Türkiye'nin dört bir… Daha Fazla

Mart 1, 2025

12. Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri Ödüllü Şiir Yarışması

DUYURU: 11. yarışmanın sonuçları 1 Nisan 2025'e kadar simitcay.com'dan açıklanacaktır. Şiir Yarışması 2025: Simit Çay Edebiyat… Daha Fazla

Şubat 3, 2025

APA 7 Atıf Sisteminin Özellikleri

APA 7 Atıf Sistemi, Amerikan Psikoloji Derneği (American Psychological Association) tarafından geliştirilen bir kaynak gösterim… Daha Fazla

Kasım 21, 2024

Brezilya’dan Japonya’ya İnsan Manzaraları

Brezilya’dan Japonya’ya İnsan Manzaraları, farklı coğrafyalarda yaşayan insanların hayatlarını, kültürlerini ve hikâyelerini bir araya getiren… Daha Fazla

Kasım 21, 2024