Olay anlatımını değil betimleme anlatım tekniğini esas alan hikayelere durum hikayesi, kesit hikayesi veya Çehov hikayesi denir. Ayrıca durum hikayesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Memduh Şevket Esendal‘dır.

Türk edebiyatında durum hikayesinin temsilcileri şunlardır:

Memduh Şevket Esendal,
Sait Faik Abasıyanık,
Tarık Buğra,
Ahmet Hamdi Tanpınar.

Durum hikayesinin en önemli özellikleri

Durum hikayesinde giriş (serim), gelişme (düğüm) ve sonuç (çözüm) bölümleri yoktur.
Bu tür hikayelerde ruhsal çözümlemeler özellikle ağırlıktadır.
Olay anlatımı geri plandadır.
Okuyucuda merak uyandırma amacı yoktur.
Genellikle betimlemeler ağırlıktadır.
Modernist hikayenin doğuşunu, durum hikayeleri sağlamıştır.

Not: Durum hikâyesi zamanla bireyin iç dünyasını anlatan modernist eserlerin altyapısını oluşturmaya başlamıştır. Bu sebeple birçok modernist hikaye de durum hikayesi özelliği gösterir.

Gerekli süre: 1 saat

Durum hikayesi nasıl yazılır?

Önce kişiler belirlenir.
Durum hikayesinde olay anlatımı sınırlıdır. Bu sebeple önce kişiler belirlenmelidir. Gerektiğinde öykü tek kişiyi de anlatabilir. Genellikle durum hikayelerinde kişi sayısı azdır.
Mekan belirlenir.
Kişiler belirlendikten sonra insanlar arasındaki ilişki bağını en iyi yansıtacak mekan belirlenir. Nitekim mekanın özellikleri detaylıdır. Yani duvardaki tablodan masanın üzerindeki toplu iğneye kadar her detay önemlidir.
Yazım aşamasına geçilir.
Yazım aşamasında önemli olan olay anlatımını mümkün oldukça az, ruhsal çözümlemeleri ve görüntü betimlemelerini fazla kullanmaktır.
İç dünya betimlemeleri önemlidir.
Anlatım esnasında sadece mekan unsurlarını tasvir etmek yetmez. Ayrıca kişilerin iç dünyasını anlatmak da çok önemlidir.
Giriş, gelişme ve sonuç bölümü kullanmamak gerekir.
Durum öykülerinde temel çatışma hikaye boyunca benzer yoğunlukta devam eder. Hikayenin başlangıcı ve sonu arasında ciddi bir fark yoktur. Nitekim sürekli bir gözlem vardır. Yapılan tek şey bu ruhsal ve mekansal gözlemleri aktarmaktır.

Durum hikayesinin diğer adı nedir?

Betimlemeleri ile ön plana çıkan durum hikayesinin diğer adı kesit hikayesidir. Ayrıca bu türü icat eden Çehov sebebiyle Çehov tarzı hikaye olarak da bilinir.

Durum hikayesinin zıddı nedir?

Durum hikayesi ile özellik açısından farklar gösteren hikaye olay hikayesidir. Olay hikayesi dünyada Fransız yazar Maupassant tarafından geliştirilmiştir. Türk edebiyatında ise Ömer Seyfettin bu türün ilk önemli temsilcisidir.

Durum Hikayesi Kurucusu: Anton Çehov kimdir?

Anton Çehov, dünya edebiyatında durum hikayeleri ile ünlü bir yazardır. Bu türe adını vermiştir. Asıl mesleği doktorluktur. Henrik Ibsen ve August Strindberg ile birlikte tiyatrodaki modernizmin kurucusudur. Ancak Martı adlı tiyatrosunu yazdıktan sonra bu türde başka bir eser vermemiştir.

Çehov, aslında tiyatroya para kazanma amacı ile başlamıştır. Bu amaç onun sanata olan ilgisini açığa çıkarmıştır.

Onun tiyatrolarında da durum hikayesi esintileri fazladır. Nitekim insanlar tiyatrolarını “ruh hali tiyatrosu” olarak nitelemiştir.