Gezi yazıları

Gezi yazısı ya da seyahatnameler, gezilip görülen yerler hakkında kaleme alınan öğretici metinlere denir. Yani gezi yazıları edebî metinler değildir. Fakat yazarın üslubuna göre bu tarz yazılarda şiirsel bir üslup kullanılabilir.

Gezi yazılarının üslubu, yazının ne amaçla yazıldığına göre değişir. Örneğin yaz turizminde önem arz eden destinasyonları anlatan gezi notları, daha ziyade nesnel olguları inceler. Gezi notlarında bir plajdaki su derinliğinden antik bir kente giriş ücretine kadar yaşamı kolaylaştıran bilgilere yer verilir.

Gezginlerin estetik amaç güderek yazdıkları gezi yazıları ise gezi notlarından farklıdır. Bu tür yazılarda bölgedeki geziler, daha samimi bir dille anlatılır. Ancak bu yapılırken bile reel bilgilerin verilmesi büyük önem arz eder.

Gezi yazılarının özellikleri

Gezi yazıları, öğretici metin türlerine girer. Kısacası bu yazılar kurguyu değil, gerçeği esas alırlar. Yazarın verdiği bilgilerin doğruluğu, diğer gezginlere kolaylık sağlar.

Bu tur yazılarda açıklık ve duruluk çok önemlidir. Çünkü açık ve duru olmayan bir gezi yazısı, okurları sıkar. Bu da akıcılık ve sürükleyiciliğin de ortadan kalkmasına neden olur.

Bu yazılarda gözlem en önemli unsurdur. Gözlem gücü yüksek bir gezgin, bir mekânı gerçekçi ve süslü betimlemeler ile anlatabilir.

Türk edebiyatında gezi yazısı oldukça eski bir türdür. Bu türün bizdeki ilk örneği Babür Şah’ın Babürnamesi’dir. Ayrıca bizdeki en bilinen gezi yazısı örneği Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eseridir.

Gezi yazarı olmak entelektüel bir birikim gerektirir. Bir gezi yazısı için sadece gördüğünü yazmak yetmez. Gezilen yerle ilgili bilgileri de aktarmak gerekir.

Aşağıda sitemizde yer alan bazı gezi yazısı örnekleri sıralanmıştır.