İmparatoriçe Aşina veya Asena (阿史那皇后, kişisel ismi bilinmiyor) (551–582) Çin-Siyen-Pi hanedanının Kuzey Zhou kraliçesidir. Aşina, Göktürk Kağan’ı Mukan’ın kızıdır. İmparator Wu ile evlendikten sonra imparatoriçe unvanı almıştır. Bir Türk prensesinin, yabancı bir devlete kraliçe olarak gitmesini örneklemesi açısından, Aşina, Türk tarihinde önemli bir yer tutar.
Aşina, 551’de doğmuştur. Bu büyük babası Bumin Kağan’ın Avarlardan ayrılarak İllig Kağan sıfatı ile bağımsız Göktürk devletini kurmasından kısa bir süre önceye tekabül etmektedir. Göktürkler, daha önce boyunduruğu altında yaşadıkları Avarların egemenlik sahasının büyük kısmını ele geçirmiştir. Göktürkler, bu dönemde; Çin devletleri olan Batı ve Doğu Wei’nin kuzeyindeki bozkırlara da seferler düzenleyerek bu bölgelerdeki alan hakimiyetini sağlamıştır. Bu nedenle, Batı Wei’nin ordu başkumandanı Yuwen Tai, Türklerle barış içerisinde yaşamak istiyordu. Aşina’nın İmparator Wu ile evlenmesi bu gaye için atılan önemli bir adımdı. Aşina’nın eşi Wu 578’de, ölünce onun kardeşi Yuwen Yun tahta geçmiştir. Yun, Aşinayı ve onun annesi Li’yi imparatoriçe unvanıyla onurlandırmıştır. 579’da ise tahtın yeni sahibi olan Jing, ona “Tianyuan İmparatoriçesi” unvanını vermiştir. Saltanatı, Dui Hanedanı’nı kuran İmparator Wen elde ettikten sonra, birçok Kuzey Zhou hanedanına ait kişiyi öldürtmesine rağmen Aşina’ya dokunmamıştır. 582’de ölen Aşina, imparatoriçe unvanıyla gömülmüştür.
AŞİNA’NIN KAYIP ALTINLARI
Göktürk Prensesi Asena’nın 1993/4 yılında Şiao aile mezarlığında (Xiaoling 孝陵) bulunan ve daha sonra mezar hırsızları ve antika kaçakçıları tarafından çalınan kayıp altın objelerdir. (Ekrem: 2020)
KAYNAKÇA
Ekrem, N . (2020). GÖKTÜRK PRENSESİ VE ÇİN İMPARATORİÇESİ ASENA’NIN (AŞİNA/ASHİNA) KAYIP ALTINLARI . Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD) , (33) , 57-89 . DOI: 10.20427/turkiyat.772290
İlk yorum yapan siz olun