Türk Edebiyatında Tarihi Roman Örnekleri

Türk edebiyatında ilk tarihi roman Namık Kemâl’in Cezmi adlı eseridir. İlk tarihi roman denemesi ise Ahmet Mithat Efendi’nin Yeniçeriler anlatısıdır. Kısacası Türk edebiyatında tarihî roman Tanzimat Dönemi’nde gelişmeye başlamıştır.

Tarihi romanlar bir millete ait geçmişin ilgi çekici ve önemli hadiseleri üzerine kurgulanan anlatılardır. Tarihî bir olayı konu alan bir romanda anlatılanlarla tarihî gerçeklik bire bir örtüşmez. Çünkü edebi metinler kurmacadır yani edebi eserler bir gerçekliği bütün doğruluğu ile anlatmaktansa yeni bir gerçeklik inşa etmek amacını taşır. Kısacası hiçbir sanatsal mesaj gerçeğin tıpatıp aynısı olamaz. Türk edebiyatında tarihi roman ile ilgili ilkler aşağıda verilmiştir.

Türk Edebiyatında Tarihi Roman Geleneği

Türk edebiyatında tarihi roman geleneği Tanzimat ile başlar. Daha roman türünün edebiyatımızda emeklediği dönemde ilk tarihi romanımız yazılmıştır. Nitekim Namık Kemal, Cezmi’yi yazarak Türk edebiyatındaki ilk tarihi romanı kaleme almıştır. Ayrıca Ahmet Mithat Efendi’nin Yeniçeriler adlı eseri edebiyatımızda ilk tarihi roman denemesidir.

Roman türünden önce de Türk edebiyatında tarihi hadiseler edebi eserlerde sıkça işlenmiştir. Bunun en güzel örnekleri destanlara kaynaklık eden Türk tarihidir. Hatta Alper Tunga sagusunda olduğu gibi Türk tarihi Türk nazmında da binlerce yıldır etkili bir faktör olmaya devam etmiştir. Ayrıca klasik edebiyatımızda tarihi konuları anlatmak amacıyla oluşan şehname ya da şehnamecilik geleneği uzun süre yaşamıştır.

Türk edebiyatındaki tarihi romanlardan bazıları şunlardır:

• Cezmi: Namık Kemal
• Yeniçeriler: Ahmet Mithat Efendi
• Halas: Mehmet Rauf
• Yaban, Ankara, Sodom ve Gomore: Yakup Kadri Karaosmanoğlu
• Osmancık, Küçük Ağa: Tarık Buğra

Türk edebiyatında tarihi roman konularının başında Kurtuluş Savaşı’nı anlatan romanlar gelir. Bu romanların en önemlileri Yaban (Yakup Kadri), Dikmen Yıldızı (Aka Gündüz), Ateşten Gömlek (Halide Edip Adıvar) ve Üç İstanbul (Mithat Cemal) olarak sıralanabilir.

Tarihi Romanların Temel Özellikleri Nelerdir?

• Tarihi romanlar milletlerin tarihlerindeki önemli veya ilgi çekici bir olayı anlatır. Bu sebeple realist tarihi romanlarda bile romantizm unsurlarına rastlamak mümkündür.
• Bu romanlar genellikle sosyal temaları da işlediklerinden aynı zamanda tezli roman türüne de girer. Örneğin Yakup Kadri’nin Yaban romanı Kurtuluş Savaşı’nı işlemesi bağlamında tarihi bir romandır. Aynı zamanda bu dönemde yaşanan siyasi ve sosyal hadiseleri belirli bir bakış açısıyla irdelediğinden tezli roman örneğidir.
• Tarihi romanlar, insanların kendi tarihlerine olan ilgisi nedeniyle en çok okunan roman türlerinin başında gelir. Bu sebeple bu romanlar sıkça tarihi dizilere konu olur.
• Tarihi romanlarda geçmişe ait gerçekler ve kurgu iç içedir. Anlatılanların hepsi yaşanan olaylar değildir. Romancı ele aldığı tarihsel hadiseyi kendi hayal dünyasında kurguladığı yeni bir evrende zenginleştirir, olay örgüsünü ve şahıs kadrosunu kendi edebi zevkine göre uyarlar.

Özet

Başlık

Türk Edebiyatında Tarihi Roman Örnekleri

Açıklama

Türk edebiyatında pek çok tarihi roman vardır. Tarihî bir olayı konu alan bir romanda anlatılanlarla tarihî gerçeklik bire bir örtüşür mü?

Yayımcı

Ensar KILIÇ

Yayımlayan

Simit Çay Edebiyat (Akademik)

Logo