Öz Türkçe İsimler Sözlüğü

I ile başlayan isimler

Ilgar (E): Hızlı hareket etme, hücum. Eski Türkçedeki ilgemek “hücum etmek” fiilinden türemiştir.

Ilgı (E): Türk mitolojisinde Taş-Beg’in oğludur. Mitolojik bir isimdir.

Ilgın (E/K): Esinti, hafif rüzgâr; söğüt ağacı. Anadolu ağızlarında birçok farklı anlamı vardır. Kelimeye Orta Türkçede “yılgın” olarak rastlanır.

Ilık (E/K): Soğuk ile sıcak arası; mecazi olarak aklıselim kararlar verebilen, acele ve yanlış kararlar vermeyen.  Kelime Eski Türkçede ılık ~ yılıg “ılık” biçimindedir. “Ilımak” kökünden türemiştir.

Ilım (E/K): Ölçülü davranma erdemi. “Ilımak” kökünden +m yapım ekiyle türemiştir.

Ilışım (K): Anlayış, barış. Mecazen “sinirlerin yatışması” anlamında da kullanılan “ılımak” fiilinden türemiş bir isimdir.

Irmak (E/K): Akarsu. Ana Türkçede *īrmak biçiminde olduğu düşünülen kelimenin kökü *īrmak “yarmak, oymak” fiilidir.

Işık (K): Aydınlık. “Işımak” kökünden türeyen bu kelimeye Eski Türkçede “yaşuk” biçiminde rastlanmaktadır.

Işıl (K): Parlayan, güzel görünüşlü kadın.  “Işımak” fiiline +l eki getirilerek türetilmiştir.

Işılay (K): Ay gibi parlayan.  “Işıl” ve “ay” kelimelerinden oluşan bir isimdir (bk. Işıl).

Işılda (K): “Her zaman etrafına mutluluk ve ışık saç!” anlamında bir isim.  “Işıldamak” fiilinin eksiz ekim çekimidir.

Işılday (K): Işık gibi parıldayan. Işıl “ışıldayan” kelimesine benzerlik anlamı katıp insan ismi türeten +day eki eklenerek oluşturulmuş bir isimdir.

Işıltı (K): Etrafa saçılan aydınlık. “Işımak” fiil kökünden türetilen isimlerdendir.

Işın (K): Işık demeti; yıldırım. “Işımak” fiil kökünden türetilen isimlerdendir. Eski Türkçedeki “yaşın” biçimi “yıldırım” anlamında kullanılmıştır.

Işınç (K): Etrafına ışık saçma. “Işımak” fiil kökünden türetilen isimlerdendir.

Işınım (K): Etrafa ışık saçma. “Işımak” fiilinden türetilen isimlerdendir.

İ ile başlayan isimler

İçlem (K): Öz, içerik. İç “iç; insanın içi, yüreği” kelimesinden türetilmiş bir isimdir.

İdikut (E): Tanrı tarafından verilmiş kut. Göktürk Kağanları tarafından hak eden kişilere verilen bir unvandır.

İdil (K): Volga Nehri’nin Türkçedeki adı. İdil havzası batı yönünde göç eden Türklerin ilk yerleştiği coğrafyalardan biri olarak önemlidir.

İgen (E): Çok, çokluk içerisinde olan. Orta Türkçede rastlanan bir kelimedir.

İğdem (K): “İğde gibi güzel kokulum.” anlamında bir isim. Sarı çiçekleri ve güzel bir kokusu olan bu bitkiye Eski Türkçede yigde “iğde” kelimesiyle rastlanmaktadır. Bu isim de “iğde” kelimesine iyelik eki getirilerek oluşturulmuştur.

İlarslan (E): Ülkenin arslan gibi güçlü hükümdarı. Eski Türkçedeki il “ülke; hükümdar” ve arslan “aslan” kelimelerinden türemiş tarihî bir isimdir. Nitekim Harzemşahların bir sultanının adıdır.

İlâtun (K): İmparatoriçe. Eski Türkçedeki il “ülke; hükümdar” ve hatun “hatun” kelimelerinin kaynaşmasıyla oluşmuş bir isimdir.

İlay (K): Ülkenin en güzel kızı, ülkenin ayı. Eski Türkçedeki il “ülke” ve ay “ay” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlayda (K): Türk mitolojisinde su perisidir. Mitolojik bir isimdir.

İlber (E): “İl, ülke ver!” anlamında bir isim olarak mecazen “önder, bir ülkenin kurucusu” manalarına gelir. Eski Türkçedeki il “ülke” ve ber! “ver!” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlberk (E): Ülkeyi güçlü hâle getiren, lider. Eski Türkçedeki il “ülke” ve berk “sağlam” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlbike (K): Ülkenin hanımefendisi, sultan, kraliçe. Eski Türkçedeki il “ülke” ve bike “hanım” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlbilge (K): Ülkeyi bilgisiyle yönlendiren bilgili kişi. Tonyukuk’un kızı, Bilge Kağan’ın eşidir. Hukuki olarak Göktürk Kağanlığı’nın son hükümdarıdır (İl-İtmiş Bilge Kağatun veya İlbilge Kağatun).

İlbüke (K): Ülkeyi gücüyle yöneten kişi. Eski Türkçede de görülen il “ülke” ve büke “ejder; gelin; güçlü” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlday (K): Ülkedeki ay gibi güzel.  “İl” kelimesine bulunma hâli eki getirilmesi suretiyle oluşan “ilde” ve “ay” kelimelerinin kaynaşmasıyla kurulmuş bir isimdir.

İldeay (K): Ülkedeki ay gibi güzel. “İl” kelimesine bulunma hâli eki getirilmesi suretiyle oluşan “ilde” ve “ay” kelimelerinin birleşmesiyle kurulmuş bir isimdir.

İldeniz (E): Ülkesi deniz gibi engin olan. Bilgeliğiyle ün salmış Kıpçak Türkü kökenli Türk atabeyinin adıdır.

İleri (E): İleri, diğer kişilerden önde olan, ileri görüşlü. Eski Türkçedeki “ilgerü” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki sesletimidir.

İlerk (E): Ülkenin gücü, ülkenin güçlü yöneticisi. Eski Türkçedeki il “ülke” ve erk “güç” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İley (K): Ön, öndeki. Kitâbu’l Müntahab fi’t-Tıbb adlı eserde iley “ön, ön taraf” biçimde yer alan kelimedir.

İlge (E/K): “Harekete geç, atik ol!” anlamında bir isim. Eski Türkçedeki ilgemek “hücum etmek” fiilinin emir çekimidir.

İlgi (E/K): Bağlılık, bağ. Eski Türkçedeki ilmek “ilişmek” fiilinden türemiştir.

İlgin (K): Söğüt. Anadolu ağızlarında birçok farklı anlamı vardır. Kelimeye Orta Türkçede “yılgın” olarak rastlanır.

İlgün (K): “Tesir et, mutlu et!” manasında bir isim. Eski Türkçedeki ilgünmek “etkilemek” kelimesinden gelmektedir.

İlhan (E): Hükümdar. Eski Türkçedeki il “ülke; hükümdar” ve han “hükümdar” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlhatun (K): İmparatoriçe. bk. İlâtun. Eski Türkçedeki il “ülke; hükümdar” ve hatun “hatun” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlkay (E/K): Hilâl. Türkçedeki ilk “ilk, önce” ve ay “ay” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlke (E/K): Temel bilgi. Eski Türkçedeki ilki “ilk, başlangıç, amaç, esas” kelimesi Dil Devrimi ile “ilke” şeklinde canlandırılmıştır.

İlker (E): İlk erkek çocuk. Türkçedeki ilk “ilk, önce” ve er “er” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlkut (E): Tanrı tarafından ülkenin yönetme gücünün verildiği kişi. Türkçedeki il “ülke, hükümdar” ve er “er” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlkutay (E): Ülkenin aklıselim kişisi, ipek gibi ince düşüneni. Türkçedeki il “ülke” ve kutay “ipek” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlkyaz (K): İlkbahar. “İlk” ve “yaz” kelimelerinden oluşan bir isimdir.

İlöge (E): Başbakan, başvezir; akıllı devlet adamı. Uygurların en önemli başvezirlerinden biri: İl Ögesi Inançu Bilge.

İlteber (E): Türk Kağanlığı ve Hazar Kağanlığı’nın siyasi hiyerarşisinde kendisine vergi toplama ve bunun belirli bir miktarını Türk kağanına ödeme görevi bulunan boy başkanlarına verilen addır. Sözlük anlamı “ülkeyi harekete geçiren”dir.

İltekin (E): Türk mitolojisinde Buğra Han’ın oğludur; Türklerde prense verilen ad. Eski Türkçedeki Türkçedeki il “ülke; hükümdar” ve tigin “prens” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İlten (E): Türk mitolojisinde dağlara hükmeden kutsal varlıktır. Daha çok Altay adıyla bilinir.  Mitolojik bir isimdir.

İlter (E): Ülkeyi içinde bulunduğu zor durumdan çıkarıp, derleyen. Kelime anlamı “ülkeyi derle, topla”dır. Kutluk Kağanlığı’nın kurucusuna ülkeyi derleyip topladığı için İlteriş unvanı verilmiştir.

İltuğ (E): Bağımsızlık nişanı, ülkenin bayrağı ya da sancağı. Eski Türkçedeki Türkçedeki il “ülke; hükümdar” ve tug “bayrak; sancak” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İmde (K): İnsana ilaç olan, gönle ilaç olan. Kelime Eski Türkçedeki im ~ em “ilaç” sözünden isimlere gelerek antronimler türeten +de ekiyle türetilmiştir.

İmer (K): “Kendine çek, etkile!” anlamında bir isim. Kelime Eski Türkçedeki imermek “çekmek” fiilinin eksiz emir biçimidir. Anadolu ağızlarında “zengin” anlamında kullanılan kelimenin kökeni açık değildir.

İmge (K): Zihinde tasarlanan, bilinçte beliren olay. Eski Türkçedeki im “işaret, im” kelimesinden Dil Devrimi sonrasında türetilmiştir.

İmle (K): Cana ilaç olan, çok sevilen, ilaç gibi. Kelime Eski Türkçedeki im ~ em “ilaç” sözünden +le ekiyle türetilmiştir.

İmre (E/K): Türk mitolojisinde ilkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselen kutsal varlık.  Mitolojik bir isimdir.

İnal (E): Güvenilir; Türk mitolojisinde Korkut Ata ve diğer soyluların tahta çıkardığı Kayı boyundan Türk. Eski Türkçede “Inal” şeklinde olan ve en yaygın insan isimlerinden birini teşkil eden kelimedir. *īnamak “emanet etmek, güvenmek” fiilinden türetildiği düşünülmektedir.

İnanç (E): Gönülden bağlılık. Eski Türkler tarafından “Inanç” şeklinde kullanılan bir isimdir. Eski Türklerde bu isim Inançu şeklinde de insanlara ad olarak verilmiştir.

İnay (E): Kardeşlerin ay gibi değerlisi, en küçüğü. Eski Türkçedeki Türkçedeki ini “küçük erkek kardeş” ve ay “ay” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İnci (K): Sedef renginden süs taşı. Kelimeye Eski Türkçede yençü ~ yinçü “inci” biçimlerinde rastlanmaktadır. Kelimenin aslının Çince olduğu da iddia edilmektedir.

İnçay (K): Ay gibi dingin, huzurlu. Eski Türkçedeki inç “barış” ve “ay” kelimelerinden türemiş bir isimdir.

İnçke (K): İnce, zarif. Türkiye Türkçesinde “ince” olarak kullanılan kelimenin Eski Türkçedeki biçimidir.

İnel (E): Güvenilir. Eski Türkçede “Inal” şeklinde olan ve en yaygın insan isimlerinden birini teşkil eden kelimenin ince sıralı biçimine benzemektedir. *īnamak “emanet etmek, güvenmek” fiilinden türetildiği düşünülmektedir. Kapgan Kağan’ın küçük oğlu olan Göktürk kağanının da adıdır.

İnge (K): İlham, esin. Eski Uygurlar tarafından da insan ismi olarak kullanılan bu kelimeye Anadolu ağızlarında da rastlanmaktadır.

İpek (K): Dünyanın en değerli kumaş türlerinden biri; mecazen yumuşak, yumuşak teni, yumuşak huylu. Türkçede ip “ip” kelimesine +ek eki getirilerek türetilmiştir.

İris (K): Türk mitolojisinde koruyucu tanrıçadır. Kötü ruhları kovar. İrşilerin (perilerin) kraliçesi olarak da görünür. Mitolojik bir isimdir.

İrten (E/K): Sabah. Eski Türkçede irte “sabah” olarak görülen bu kelime, Tuva Türkçesinde irten “sabah” biçimindedir.

İrteriş (E): Güney fatihi, güneyi fetheden. “İr” Eski Türkçede “güney; taş” gibi anlamlara gelmektedir. Bununla birlikte Göktürklerde güneyden kasıt zengin topraklar yani Çin’dir. Bu isim ir “güney” ve teriş “derleyen, fetheden” kelimelerinden oluşmaktadır. 742’de “İl-İtmiş Kağan” sıfatı ile Çin İmparatoru ve özellikle Basmillerin desteği ile tahta çıkan Türk kağanın da adıdır.

İsenbike (K): Mutlu ve esen hanımefendi. Türkçedeki isen ~ esen “mutlu, sağlıklı” ve bike “hanım” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

İstem (K): İstek, arzu. Kelimeye Eski Türkçede istem “istek” biçiminde rastlanmaktadır.

İstenç (E): İrade. “İste-“ fiilinden türemiş bir isimdir.

İşay (K): Ay gibi güzel prenses. Eski Türkçedeki işi ”prenses, kadın” ve ay “ay” kelimelerinin kaynaşmasıyla oluşan bir isimdir.

İtiken (E): Keskin, kararlarında esnemeyen ilkeli kişi. Eski Uygurlar tarafından kullanılan bir isim olup iti “keskin” kelimesine Eski Türkçedeki antroponim eki +ken takısının getirilmesiyle kurulmuştur.

İye (K): Sahip. Eski Türkçede idi ~ ige vb. “sahip, iye” türevleri bulunan kelimedir.

İzdem (K): Tema, hakikate ulaştıran iz. “İz” kelimesi ve +dem ekinin birleşimi ile oluşturulmuş bir isimdir.

İzel (K): İz bırakan, unutulamayan. “İz” kelimesi ve bazı durumlarda sıfat yapan +el ekinin birleşimi ile oluşturulmuş bir isimdir.

İzer (K): Yapıt, eser. “İz” ismine +e isimden fiil yapım eki ve sonrasında -r sıfat fiil ekinin eklenmesiyle kurulan bir isimdir.

İzlem (K): Strateji, izlenen yol. İz “iz; takip edilen yol” kelimesinden türetilmiş bir isimdir.

İzlenim (K): İnsanlar üzerinde oluşan etki, intiba. “İzlemek” fiil gövdesinden türetilen yeni isimlerdendir.

K ile başlayan isimler

Kaan (E): Türk ve Moğol hükümdarlarına verilen ad, kağan, hakan. Türkçenin ses bilgisi iki ünlüyü yan yana istemez. Bu nedenle “Kağan” ismini kullanmak daha doğrudur.

Kaday (E): Türk mitolojisinde demirci tanrısıdır. Mitolojik bir isimdir.

Kağan (E): Türk ve Moğol hükümdarlarına verilen ad, kaan, hakan.  “Kağan” kelimesine Eski Türkçede “Kagan” ve bunun kısaltılmış biçimleri olan “hān, kān” biçimlerinde rastlanmaktadır.

Kağıl (E): Kamçı. Eski Türkçedeki kagıl “kamçı” kelimesinden gelmektedir.

Kalım (E): Hayatta kalmayı başaran. Eski bir Uygur ismidir.

Kanoğlu (E): Kağanın oğlu, tigin. Eski Uygurların kullandıkları isimlerdendir.

Kara (E): Siyah, mecazen güçlü. Eski Türklerde yaygın kullanılan bir insan ismidir.

Karaca (K): Esmer; güzelliği ile bilinen bir geyik türü. “Kara” kelimesine getirilen +ca eki ile türetilmiştir.

Karahan (E): Güçlü hükümdar; Türk mitolojisinde Dib-Yafku’nun oğludur. “Kara” bir renk adı olmasının yanında Eski Türklerde gücü temsil etmiştir. Kelimenin mitolojik geçmişi olduğu gibi İdil-Bulgar Devleti’nden sonra ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar da bu adla bilinmektedir.

Kardelen (K): Karların arasında açan ve baharı müjdeleyen bir çiçek. Anadolu ağızlarından derlenmiş bir kelime olup “kar” ve “delen” biçimlerinden oluşan birleşik bir yapıdır.

Kartal (E): Çok güçlü bir yırtıcı kuş; Türk mitolojisinde göklerin efendisinin kılığına girdiği hayvan.  Kelimenin *kartamak “tırmalamak” kökünden geldiği düşünülmektedir.

Katkay (E): Türk mitolojisinde mitolojik bir hayvan.   Türk mitolojisinde mitolojik bir hayvan olan “Kat” kelimesine Eski Türkçede +kay antroponim ekinin eklenmesiyle kurulan bir isim olup Eski Uygurlar arasında yaygındır.

Kaya (E): Sert; büyük taş kütlesi.  Eski Türkçeden beri kullanılan kadim bir isimdir. Aynı zamanda Ertuğrul Bey’in dedesinin adıdır: aya Alp.

Kayaalp (E): Kaya gibi sağlam yiğit. Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Bey’in büyük dedesinin adıdır.

Kayahan (E): Kaya gibi güçlü hükümdar. Eski Türkçedeki Türkçedeki kaya “kaya” ve han “han” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

Kayhan (E): Kayı beyi.  Kelimenin aslı “Kayıhan” olup Osmanlının kurucu uruğu “Kayı” ile “han” kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır.

Kayıhan (E): Kayı beyi. Osmanlının kurucu uruğu “Kayı” ile “han” kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır.

Kayıtbay (E): Zengin, varlıklı. 15. yüzyılda yaşamış bir Memluk sultanının adıdır. Kayıt “yiyecek, rızık” ve bay “zengin” kelimelerinden oluşmaktadır.

Kayra (E/K): Yeniden, tekrar; bağışlayıcı; Eski Türk mitolojisindeki bağışlayıcı varlık.  “Kayırmak” fiilinden türemiştir.

Kayraalp (E): Merhametli yiğit. “Kayra” ve “alp” kelimelerinden türemiştir.

Kelebek (K): Güzelliği ile bilinen uçan bir hayvan. Kelimenin Türk lehçelerinde birçok farkı söylenişi vardır.

Kıraç (E): Her türlü zorluğa dayanan; ürün yetiştirmenin zor olduğu susuz toprak. “Kır” kelimesine +aç eki getirilerek kurulmuş bir isimdir.

Kırçiçek (K): Eski Uygurların kullandığı “kır çiçeği” anlamında bir isim. Eski Türkçede “Kır Çeçek” biçiminde insan ismi olarak kullanılan bir addır.

Kıvanç (E): Övünç, iftihar. Eski Türkçedeki kıw ~ kuw “kut, baht” kelimesinden türeyen bir isimdir.

Kıvılcım (K): Harekete geçiren ilk devinim; ateş parçası. Yansıma bir söz olan *kıv kökünden türediği düşünülmektedir.

Kızıl Arslan (E): Gözü kara yiğit. Çok eski bir Türk ismi olup Atsız olarak da bilinen Harzemşah hükümdarının ismidir.

Koçkar (E): Güçlü ve dirayetli; koç. Aslen “koç” anlamına gelip Harzemşah sultanlarından Ekinçi ibn Koçkar’ın adıdır.

Kongar (E): Koyu kahverengi. Anadolu ağızlarında yer alan bir kelimedir.

Konrul (E): Anka kuşu. Türk mitolojisinde anka kuşudur. Kongrul olarak da söylenir. Doğaüstü nitelikleri olan kızıl renkli devasa kuştur.

Koral (E): Koruyucu, istenmeyen kişileri veya nesneleri dışarıya çıkaran kişi. Eski Türkçedeki koramak “çıkarmak, kaldırmak” fiilinden +l takısıyla türetilmiştir.

Koralp (E): Yürekli yiğit. Türkçedeki kor “ateş parçası” ve alp  “yiğit” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

Koray (E): Kor gibi, yürekli, korkmaz. Türkçedeki kor “ateş parçası” kelimesine ekleşerek benzerlik bildiren bir hâle gelen +ay takısının eklenmesiyle oluşmuştur.

Korday (E/K): Kuğu kuşu. Kelime Kutadgu Bilig’de “kuğu” anlamında kullanılmaktadır.

Korkut (E): Kendisine karşı hem korku hem de sevgi duyulan kişi. Eski Türk inanışındaki aksakallı bilgeye verilen addır. Korkut Ata olarak bilinir ve Oğuz soyunun en önemli yazılı belgelerinden Dede Korkut Hikâyeleri’nin efsanevi anlatıcısıdır.

Köksal (E): “Bulunduğun yere iyice yerleş, oraya kök sal!” anlamında bir kelime. Emir tabanlı bir isimdir.

Kuba (E): Toprak rengi. “Kuba” Türkçede kullanılan ve “toprak rengi” manasına gelen bir renk adıdır. (bk. KÜÇÜK, Salim (2010). “Tarihî Türk Lehçelerinde Renk Adlandırmaları”, Turkish Studies, C. 5/1, s. 556-577.) Bunun yanında Eski Uygurlar tarafından da “Kuba” biçiminde insan ismi olarak kullanılmıştır.

Kubat (E): Büyük boyutlu. Anadolu ağızlarında yer alan bir kelimedir.

Kubay (E): Toprak rengine benzeyen, toprak tenli. Türkçede “toprak rengi” anlamına gelen “kuba” kelimesine ekleşmiş antroponim takısı +ay biçiminin kaynaştırılmasıyla oluşan bir isimdir.

Kubrat (E): “Her şeyi ele geçir, her şeyi topla!” anlamında bir isim. Kadim bir Türk ismi olup Ogur topluluklarını birleştirip Büyük Bulgar Kağanlığı’nı kuran Türk hükümdarının ismidir. Kelime Eski Türkçede kuvratmak ~ kubratmak “toplatmak, ele geçirmek” fiilinin eksiz emir çekimiyle yapılmıştır.

Kudaş (E): Bilinen, tanış. Kelimeye Eski Türkçede kudaş “tanış” biçiminde rastlanmaktadır.

Kuğu (K): Kuğu. Kelime Eski Türkçede “kogu” biçimindedir.

Kunanbay (E): Hırslı, her şeyi elde etmeye çalışan. “At yavrusu, tay” anlamına gelen “kunan” yapısına “bay” kelimesi getirilerek yapılmış bir isimdir.

Kural (E/K): Bir konuda izlenmesi gereken yol. Yasa.  “Kurmak” fiilinden türetilmiş bir isimdir.

Kurtuluş (E/K): Zor bir durumdan esenlikle çıkma.  “Kurtulmak” fiilinden türetilmiş bir isimdir. Eski Türkçede “Kurtuluş” diye bir insan ismi olmasa da “Kurtulmış” ismi kullanılmıştır.

Kut (E): Türk geleneğinde kutsal enerji, yaşam gücü.  Kelimenin Soğdakça olduğu da iddia edilmekle birlikte Türkçenin yazılı olarak kayda geçirildiği tüm dönemlerde bilinen bir isimdir.

Kut Ada (E/): Kutsanmış. Eski Uygurlar tarafından “Kutada” biçiminde insan ismi olarak kullanılmıştır.

Kutal (E): “Kutlu ol, saadet ver!” anlamında bir isim. Eski Türkçedeki “Kut” isminden türemiş, fiil tabanlı bir addır.

Kutalmış (E): Tanrı tarafından ülkenin yönetme gücünün verildiği kişi. Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Süleyman Şah’ın babasının ismidir.

Kutay (E/K): İpek; mutlu. Eski Türkçede “ipek” anlamında kullanılan kelimelerdendir.

Kutkan (E):  Hükümdarlık yetkisi olan. “Kanında kut olan” anlamında bir isimdir. “Kut” ve “kan” kelimelerinden oluşur.

Kutlu (E): Tanrı tarafından ülkenin yönetme gücünün verildiği kişi; uğurlu, saygıdeğer. Eski Türkçede “Kutlug” biçiminde insan ismi olarak kullanılmış, II. Göktürk Kağanlığı’nın kurucusu da bu isimle anılmıştır. Kelime “kut” ismi ile Eski Türkçdeki +lug ekiyle yapılmıştır. Kısasü’l-Enbiya, Kutadgu Bilig gibi eski Türk eserlerinin tamamına yakınında bulunur.

Kutlualp (E): Tanrı tarafından kutsanmış savaşçı. Eski Türkçedeki kutlu “uğurlu” ve alp “yiğit” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş bir isimdir.

Kutpay (E): Hükümdarlık payı, tahta geçme talihi. “Kut” ve “pay” kelimelerinden oluşan bir isimdir.

Kuyaş (E): Türk mitolojisinde Güneş figürüdür.  Mitolojik bir isimdir. Yeryüzüne gönderdiği yaşam enerjisi nedeniyle Türk kültüründe Güneş’e saygı duyulur ve Yaşam verici bir unsur olarak kabul edilir. Ayrıca kelime anlamı da “güneş”tir.

Kuzay (E/K): Güneş görmeyen serin yer. Anadolu ağızlarında kullanılan bir kelimedir (bk. Kuzey).

Kuzey (E): Kuzey Kutbu’nun bulunduğu yön; soğukkanlı. Eski Türkçedeki kuz “güneş görmeyen” kelimesinden Anadolu ağızlarındaki kuzay “gölgelik yer” kelimesinin de etkisiyle Dil Devrimi sonrasında yön adı olarak türetilen bir kelimedir. Bununla birlikte “Kuz” kelimesi Eski Türklerde de insan ismi olarak kullanılmıştır.

Kürşat (E): Yetenekli devlet adamı. Nihal Atsız’ın Bozkurtların Ölümü adlı romanında Çin kaynaklarında A-shih-na Chieh-she-erh olarak bilinen Türk savaşçıya verilen addır. Kürşat, 13 Mayıs 639’da 40 askeriyle birlikte Çin sarayını basmıştır. “Kür” Eski Türkçede “bir durumu bozmak için gizlilikle yürütülen çalışma” anlamına gelmektedir. bk. Şad.

L ile başlayan isimler

Laçin (E): Yiğit; şahin. İsmin aslı “Laçın” olmakla birlikte zamanla kelimedeki ünlü uyumu bozulmuştur. Kelimenin l sesi ile başlaması Türkçe olup olmadığı konusunda şüphe uyandırmaktadır. Bununla birlikte *alaçin kelimesinden dönüştüğü düşünülmektedir. Ayrıca eski bir isim olup bir Memlûk sultanının adıdır.

4. sayfaya geçmek için tıkla!

Özet

Başlık

Öz Türkçe İsimler

Açıklama

Bu araştırmamızda Türk isimleri yani Öz Türkçe isimler sizin için derlendi. Bu adların modern isimler olarak kullanılabilmesine dikkat edildi. Ayrıca sözlüğümüzün son sürümünde

Yayımcı

Ensar KILIÇ

Yayımlayan

Simit Çay

Logo

Sayfalar: 1 2 3 4 5