Eşekli Kütüphaneci

Eşekli Kütüphaneci | Belki bir bileniniz vardır, belki de çoğunuz bihaberdir. Nevşehir’de Ürgüp’e gittiğinizde Peri Bacaları‘ndan daha önemli bir şey vardır: Eşekli Kütüphanecinin heykeli.

Evet, evet Ürgüp’te Meydan’da bir eşek ve eşeğin üzerine oturmuş elinde feneriyle ciddi yüz ifadesiyle ileriye bakan bir adam vardır. Eşeğin hemen yanında dikdörtgen bir şekil, bir dolap tasviri bulunur. Bu dolap aslında bir gezici kütüphanedir. Bu heykelin bir de küçük hikayesi vardır. Eğer okumak istersiniz yazıya devam edin ya da zamanınızı almayayım da yazıyı kapatıp başka yazıya geçin yine de ben bu hikayeyi anlatacağım:

Amirleri sadece:

-Kardeşim otur oturduğun yerde maaşını düzenli alıyor musun almıyor musun?

-Alıyorum

-O zaman daha ne karıştırıyorsun ortalığı kütüphaneye gelen giden olsa maaşın mı artacak? Başına daha fazla bela alacaksın, o kütüphaneye yıllardır kimse gelmez zaten. Mustafa amca karar verir ”Bu insanlara kitap okutmalıyım.” kararını verir. O dönem devlet memurlarının çıkardığı tüm zorlukları aşarak en sonunda bir eşek aldırır, iki de sandık yaptırır. Sandıklara 200 kitap sığdırır, üstüne de ”Kitap İade Sandığı” yazarak düşer Mustafa amca eşeği Yüksel ile yollara.

Kütüphane artık sadece pazartesi ve cuma günleri açıktır.

Diğer günler Mustafa amca ve eşeği Yüksel yollarda köyün çocuklarına kitap götürür. Çocuklar kitapları okumakta, okudukları kitaplarını kendi aralarında değiştirmektedirler. 15 gün sonra Mustafa amca yine gelince bütün kitapları verip yeni kitap almaktadırlar. Döngü bu şekilde sürüp gider. Mustafa amcanın ünü her tarafa yayılır. İnsanlar zamanla yavaş yavaş kütüphaneye de gelip okumaya başlar. Fakat yine bir eksik vardır kütüphanede: Kadınlar.

Erkekler kütüphaneye gelmektedir, ama kadınlar gelmezler. Mustafa Amca düşünür buna da bir çözüm üretir. Singer ve Zenith’e mektup yollar: ” Bana dikiş makinesi yollayın kütüphanenin camına firmanızın adını kocaman asayım.” der. Zenith 9, Singer 1 makine yollar. Kütüphane artık salı günleri sadece kadınlara açıktır. Tabii koca köye on makine yetmeyince sıra olur kütüphanede: Dikiş sırası. Sırada bekleyen kadınların eline kitap tutuşturulur. Mustafa amca bakar ki sıraya giren çoğu kadının okuma-yazması yok. Halkevlerine gidip okuma-yazma kursu açar. Halıcılık kursları da açar. Köydeki halıcılığı canlandırır. Tam bu sırada Nevşehir Valiliği Mustafa amca hakkında dava açar. Suçu: Kendi görev tanımı dışında davranmaktır. Mustafa amca 50 yaşında iken zorla emekli edilir. Köylüler arasında efsane olur Mustafa amca ve eşeği Yüksel. 2005 yılında Mustafa amca vefat eder. Ürgüplüler onun anısına heykelini dikerler.

Mustafa amca merkezi ABD’de bulunan The Lane Eryant International Volunteer Citation (umarım doğru yazdım) tarafından 1963 yılında eğitime katkılarından dolayı birincilik ödülü aldı.

Köylere kitap ulaştırılmasını  kolaylaştırmak için kendisine bir de cip hediye edildi. Mustafa Amca’ya verilen ödül takdir namesinde:

Kendi çıkarlarını düşünmeden başkalarının mutluluğu için kendini vakfetmenin herhangi bir yere veya kişiye sınırlı olmadığı gerçeğini bilerek…’

Takdirname böyle başlıyor ve her şeyi özetlemeye yetiyor. Bu hikayeyi bu yüzden yazdım. Bu mesajı verebilmek için. Bir de şu sözü hatırlatayım:

” Bir ülke’de namuslu insanlar namussuzlar kadar cesur olmazsa, o ülke’de kurtuluş yoktur.”