İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Yazı etiketleri “Orhun ve Uygur Türkçelerinin ilk gramer çalışması”

Orhun ve Uygur Türkçelerinin ilk gramer çalışması nedir?

Orhun ve Uygur Türkçelerinin ilk gramer çalışması Annemarie von Gabain tarafından yazılmıştır. Gabain’in Alttürkische Grammatik ya da Eski Türkçenin Grameri olarak bilinen bu eseri 1941 yılında basılmıştır. Eseri daha sonra Mehmet Akalın, Türkçeye çevirmiş ve bu önemli çalışmayı Türk Dil Kurumu basmıştır.

Eski Türkçenin Grameri | Von Gabain

Şimdi de bu önemli eserin özelliklerine bakalım.

Alttürkische Grammatik’in Özellikleri Nelerdir?

  • Hem Uygur Türkçesini hem de Göktürkçeyi kapsayan ilk kapsamlı gramer kitabıdır.
  • İçerisinde yazıldığı döneme kıyasla zengin bir sözlük barındırır.
  • Eserin yazarı Gabain, Alman Türkoloji ekolünün temsilcisidir.
  • Eski Türkçenin Grameri’nde hem ses hem de şekil bilgisi ögeleri işlenmiştir.
  • Eserin son kısmına Kültigin Yazıtı’nın metni eklidir.
  • Eser günümüzde de Eski Türkçe için başvurulan en önemli gramer kitabı olma özelliğini sürdürmektedir.
  • Eserin yazılmasının üzerinden çok uzun süre geçtiği için bugün içerisindeki bazı bilgilerin güncelliği kaybolmuştur. Ancak buna rağmen Eski Türkçeyi öğrenmek isteyenler için en temel kaynaktır.
  • Eserin içerisinde Göktürk alfabesi ile ilgili de bilgi verilmektedir.

Göktürkçe Ses ve Şekil Bilgisi | Orhun Türkçesi | Göktürk Dönemi Eserleri

Göktürkçe ya da Orhun Türkçesi, tarihte Türk adıyla kurulan ilk devlet olan Göktürk Devleti‘nin hükmettiği 552-744 arasında kullanılan Türk dilinin yazılı ilk dönemidir. Genel olarak Göktürkçe Dönemi’ndeki eserler 38 harfli Göktürkçenin ses özellikleri için özelleşmiş Göktürk alfabesi ile yazılmıştır. Göktürk Yazıtları döneminin ve Türk edebiyatının ilk edebî eseridir. Göktürkçe aynı zamanda Köktürkçe veya Orhun Türkçesi olarak da bilinir. Bu yazıda Göktürkçe olarak bilinen tarihî lehçenin…