Yazı etiketleri “Uygurların İlk Hükümdarı Kimdir?”

Uygurların İlk Hükümdarı Kimdir?

744 yılında Göktürklerin yıkılması ile ortaya çıkan Uygur Kağanlığının ilk hükümdarı Kutluk Bilge Kül Kağan’dır. Ancak Kutlug Boyla olarak da anılan bu kağan ülkeyi sadece iki buçuk yıl yönetmiştir. Kutluk Boyla Türklerin ilk şehir planlayıcısıdır.

Kutluk Boyla, Eski Türklerdeki geleneksel Aşina hükümdar soyunun Yaglakarlara geçmesini sağlamıştır. Böylelikle Türkler arasında yeni bir kağanlık soyu ortaya çıkmıştır. Nitekim, 745 yılında son Göktürk kağanı Ozmış’ı Çin’in de desteğiyle öldürtmüştür. Ardından Ozmış’ın eşini de tutsak almıştır. Böylelikle Türkler arasındaki Aşina-Yaglakar çatışması bitmiştir. Göktürk Kağanlığı’nın yıkılma süreci tamamlanmıştır.

Uygur Kağanlığı’nın kurulma süreci Kutluk Boyla’nın oğlu Bayan Çor tarafından dikilen yazıtlarda açıkça anlatılır.

Kutluk Boyla’nın ölümünün ardından Uygurlar arasında çeşitli uyuşmalıklar çıkmıştır. Ancak bu uyuşmazlıkları bastıran Bayan Çor Kağan babasından boşalan tahta oturmuştur. Tahta çıkışıyla birlikte hızlı bir şekilde Uygur toprakları genişlemiştir. Bayan Çor Dönemi, Uygur tarihi için altın bir dönemdir.

Bayan Çor, ayrıca kendi hayatını ve Uygur Kağanlığı’nın ortaya çıkış hikâyesini oldukça uzun bir yazıta dökmüştür. Bu yazıt Bayan Çor ya da Moyen Çor Yazıtı olarak bilinir.

Türklerin İlk Yerleşik Kenti: Ordu-Balık

Kutluk Bilge Kül Kağan, Türklerin gerçek anlamdaki ilk şehir planlacısıdır. İleri görüşlü bir kağan olan Kutluk Boyla, Ordu-Balık şehrini inşa ettirmiştir.

Bu şehir Türklerin ilk yerleşik temelli kentidir. Böylelikle Türklerin geleneksel başkenti olan Ötüken’in yüzyıllarca süren başkentliği son bulmuştur.