Araba Sevdası, Türk edebiyatındaki ilk realist roman olarak bilinir. Bu yazımızda Araba Sevdası romanının özeti konusu, bakış açısı, eserdeki açık ve örtük iletiler, romanın yazıldığı dönem ve Araba Sevdası’nın kahramanları hakkında bilgi edinebilirsiniz. Araba Sevdası, Tanzimat’ın ikinci döneminde romantizm akımının etkilerinin azalmaya başladığı bir dönemde yazılmıştır. Recaizade Mahmut Ekrem eseri, ilahi bakış açısı ile yazmıştır. Nitekim o, Araba Sevdası’nda yanlış Batılılaşma konusu üzerine yoğunlaşırken gösteriş…
Yazı etiketleri “Araba Sevdası hangi dönemde yazılmıştır?”
Araba Sevdası hangi dönemde yazılmıştır?
Araba Sevdası, Recaizade Mahmut Ekrem tarafından 1896’de yani Tanzimat II. Dönem’in sonlarında yazılan ilk realist romandır. “Araba Sevdası hangi dönemde yazılmıştır?” sorusunun tam olarak doğru yanıtı ise bu romanın aslında Servet-i Fünun edebiyatı başladıktan sonra yazıldığıdır. Çünkü Servet-i Fünun edebiyatı 1895’te başlamıştır. Ancak Recaizade Mahmut Ekrem, Tanzimat sanatçısı kabul edildiği için bu eser de Tanzimat romanı kabul edilir.
Araba Sevdası adlı romanın yazıldığı dönemde Türk edebiyatında romantizm akımı ön plandadır. İşte Araba Sevdası bu akımın tahtını yıkmış, yerine realizm akımını getirmiştir. Yani Araba Sevdası aynı zamanda Türk edebiyatındaki ilk realist romandır. Sonuç olarak bu roman, Türk edebiyatında Servet-i Fünun ile II. Dönem arasındaki geçişi sağlayan önemli yapıtlardandır.
Araba Sevdası geçiş eseridir
Araba Sevdası her ne kadar Tanzimat İkinci Dönem’de yazılsa da ilk dönemin bazı özelliklerini hâlâ barındırır. O özelliklerden en önemlisi romanda toplumsal sorunların işlenmesidir. Oysaki Tanzimat Dönemi’nin ikinci yarısında yazarlar sosyal konulardan uzaklaşmıştır. Romanda yanlış Batılılaşma teması Bihruz Bey üzerinden anlatılmıştır. Aynı zamanda gösteriş merakı, babadan kalan mirası har vurup harman savurmak ve Fransız gibi görünmek için komik duruma düşmek romanda işlenen diğer sosyal temalardır.
Romanın başkahramanı Bihruz Bey daha sonraki dönemlerde yanlış Batılılaşan tipleri tasvir etmek için kullanılan bir sembol hâline gelmiştir. Bugün bile Bihruz Bey kelimesi Batı özentisi tipler için kullanılan entelektüel bir sözdür.
Araba Sevdası’nın yazıldığı dönemde Osmanlı
Araba Sevdası’nın yazıldığı dönemde Osmanlı yıkılma aşamasındadır. İmparatorluğu ayakta tutmaya çalışan aydınlar ise büyük bir ayrışma durumundadır. Bu ayrışmaya Doğu-Batı çalışması adı verilmiştir.
Kitabın yazarı Recaizade Mahmut Ekrem, döneminin nüfuzlu kişilerindendir. Galatasaray Sultanisinde edebiyat öğretmenliği yapmasının yanında Osmanlı hükûmetinde Millî Eğitim Bakanı görevinde de bulunmuştur.
Recaizade’nin yaşadığı dönemde Batılılaşmaya dair yanlış yorumlar vardır. Nitekim Batılılaşmayı şekil olarak Avrupalılara benzemek olarak değerlendiren çok sayıda Osmanlı aydını vardır. Hâl böyle iken Pera’da yabancı kültürün para tuzaklarına düşen yüzlerce Türk genci, büyük aile trajedileri yaşamaktadır.
Türk insanının Batı yaşantısı içerisinde kendi yönünü bulma çabası Tanzimat Dönemi’nin karakteristiğidir. İşte Araba Sevdası’nda da aslında işlenen mevzu budur.
Araba Sevdası ilk ne romanı?
Araba Sevdası, Türk edebiyatındaki ilk realist romandır. Bu yönüyle Servetifünun romancılığına da öncülük etmiştir. Recaizade Mahmut Ekrem, şiirlerinde ise romantizm etkisindedir.