İstanbul’u Dinliyorum şiiri incelemesi ve teması: Orhan Veli Kanık tarafından yazılan ve Garip Akımı’nın ikinci dönem özelliklerini yansıtan ve Kitabe-i Seng-i Mezar tarzından kesin bir kopuşu temsil eden eserdir. Bu yönüyle Anlatamıyorum şiiriyle birlikte İstanbul’u Dinliyorum şiiri de Orhan Veli’nin diğer tüm eserlerinden farklı olarak imajlarla yüklü bir şiirdir. Nitekim İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı nakaratındaki göz metaforu, Garip şiirinin söz sanatları ile yavaş da olsa…
Yazı etiketleri “istanbul’u dinliyorum şiiri kimin”
“İstanbul’u Dinliyorum şiiri kimin?” sorusunun yanıtı tabii ki Orhan Veli Kanık‘tır. Orhan Veli Kanık bu şiiri Garip şiirinin klasik anlayışından uzaklaştığı son dönemde yazmıştır. Şair bu şiiriyle İstanbul’u en güzel anlatan şairlerden biri olmuştur.
Şiirin yazılmasında tıpkı Anlatamıyorum şiirinde olduğu gibi Bella Eskenazi‘nin etkisi olduğu düşünülmektedir. Nitekim Bella Eskenazi, Orhan Veli Kanık’ın kendisine âşık olduğunu ve Anlatamıyorum şiirini kendisi için yazdığını ifade etmiştir.
Şiirde Orhan Veli’nin sade dilinin yanına zengin imajlar ve kelime tekrarları eklenmiştir. Bu unsurlar sadelik ve içtenliğin buluştuğu gerçek bir şiirin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Biraz Orhan Veli Kanık’tan bahsedecek olursak onun Garip akımının en büyük temsilcisi olduğunu söylememiz gerekir. Orhan Veli, bu akımla birlikte Türk edebiyatının birçok tabusunu yıkmış ve serbest nazmın yerleşmesini sağlamıştır.
Orhan Veli’nin şiir anlayışına göre şiir sanat yapılan ve söz oyunu peşinde koşulan bir mecra değildir. İçten nasıl geliyorsa o şekilde yazılmalı, bilincin prangaları yıkılmalıdır. İşte bu yüzden İstanbul ahalisinden sıradan bir tip olan Süleyman Efendi’yi Kitabe-i Seng-i Mezar şiirinde konu almıştır. Bu durum onun ağır eleştirilere maruz kalmasına neden olsa da Türk edebiyatında şiire bakış açısının değişmesindeki en önemli kilometre taşı olmuştur. Öyleyse diyebiliriz ki Anlatamıyorum ve İstanbul’u Dinliyorum şiirleri ilk dönem Garip şiirnden uzak bir noktadadır. Çünkü bu şiirlerde söz sanatları ve edebi bir bakış vardır.
İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Önemi Nedir?
İstanbul’u Dinliyorum şiirini Elif Sayar şu şekilde betimlemektedir:
Şiirin bütününe baktığımızda bir İstanbul özlemiyle karşılaşırız. Sevgiliye (İstanbul’a) duyulan özlem aktarılırken iki duyu ön plana çıkarılmıştır: işitme ve dokunma. Okur, İstanbul’un günlük yaşamda yer alan sıradan insanların vakit geçirdiği mekânları dolaşırken kendini bir sevgilinin yanında bulur. Bu, İstanbul’un genel ve sosyal yapısından bireyselliğe uzanan bir yolculuktur. Bu yolculukta karşılaşılan sokaklar, dalyanlar, kayıkhaneler, Mahmutpaşa ve Kapalıçarşı Guaet’in dil ve mimari ile ilgili sınıflandırmasına göre üçüncü düzeydeki yapı elemanlarını kapsayan sivil mekânlardır.
Sayar, E. (2013). Orhan Veli’nin İstanbul’u Dinliyorum Şiiri Üzerinden İstanbul’u Göstergebilimsel Okumak. Electronic Turkish Studies, 8(9).